Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 153.

< Previous Page   Next Page >


Page 221 of 264
PDF/HTML Page 250 of 293

 

kahānajainaśāstramālā] navapadārthapūrvak–mokṣamārgaprapaṁcavarṇan

[
221

jo saṁvareṇ jutto ṇijjaramāṇodh savvakammāṇi.
vavagadavedāusso muyadi bhavaṁ teṇ so mokkho.. 153..
yaḥ saṁvareṇ yukto nirjarannath sarvakarmāṇi.
vyapagatavedyāyuṣko muñcati bhavaṁ ten sa mokṣaḥ.. 153..

dravyamokṣasvarūpākhyānametat. ath khalu bhagavataḥ kevalino bhāvamokṣe sati prasiddhaparamasaṁvarasyottarakarmasantatau niruddhāyāṁ paramanirjarākāraṇadhyānaprasiddhau satyāṁ pūrvakarmasaṁtatau kadācitsvabhāvenaiv kadā–citsamuddhāt vidhānenāyuḥkarmasamabhūtasthityāmāyuḥkarmānusāreṇaiv nirjīryamāṇāyām punarbhavāy tadbhavatyāgasamaye vedanīyāyurnāmagotrarūpāṇāṁ jīven sahātyantaviśleṣaḥ karmapudgalānāṁ dravyamokṣaḥ.. 153..

–iti mokṣapadārthavyākhyānaṁ samāptam. -----------------------------------------------------------------------------

gāthā 153

anvayārthaḥ– [yaḥ saṁvareṇ yuktaḥ] jo saṁvaraseyukta haie aisā [kevalajñān prāpta] jīv [nirjaran ath sarvakarmāṇi] sarva karmoṁkī nirjarā karatā huā [vyapagatavedyāyuṣkaḥ] vedanīy aur āyu rahit hokar [bhavaṁ mañcati] bhavako choṛatā hai; [ten] isaliye [is prakār sarva karmapudgaloṁkā viyog honeke kāraṇ] [saḥ mokṣaḥ] vah mokṣa hai.

ṭīkāḥ– yah, dravyamokṣake svarūpakā kathan hai.
1
vāstavameṁ bhagavān kevalīko, bhāvamokṣa hone par, param saṁvar siddha honeke kāraṇ uttar
2pūrva

karmasaṁtati nirodhako prāpta hokar aur param nirjarāke kāraṇabhūt dhyān siddha honeke kāraṇ karmasaṁtati– ki jisakī sthiti kadācit svabhāvase hī āyukarmake jitanī hotī hai aur kadācit 3samudghātavidhānase āyukarmake jitanī hotī hai

vah– āyukarmake anusār hī nirjarit hotī
4apunarbhavake liye vah bhav chūṭaneke samay honevālā jo va

huī,e danīy–āyu–nām–gotrarūp karmapudgaloṁkā jīvake sāth atyanta viśleṣ [viyog] vah dravyamokṣa hai.. 153..

is prakār mokṣapadārthakā vyākhyān samāpta huā. ------------------------------------------------------------------------- 1. uttar karmasaṁtati=bādakā karmapravāh; bhāvī karmaparamparā. 2. pūrva=pahalekī. 3. kevalībhagavānako vedanīy, nām aur gotrakarmakī sthiti kabhī svabhāvase hī [arthāt kevalīsamudghātarūp

nimitta hue binā hī] āyukarmake jitanī hotī hai aur kabhī vah tīn karmoṁkī sthiti āyukarmase adhik hone
par bhī vah sthiti ghaṭakar āyukarma jitanī honemeṁ kevalīsamudghāt nimitta banatā hai.

4. apunarbhav=phirase bhav nahīṁ honā. [kevalībhagavānako phirase bhav hue binā hī us bhavakā tyāg hotā hai;

isaliye unake ātmāse karmapudgaloṁkā sadāke lie sarvathā viyog hotā hai.]

saṁvarasahit te jīv pūrṇa samasta karmo nirjare
ne āyuvedyavihīn thaī bhavane taje; te mokṣa che. 153.