kahānajainaśāstramālā] navapadārthapūrvak–mokṣamārgaprapaṁcavarṇan
ih hi svabhāvaprātikūlyābhāvahetukaṁ saukhyam. ātmano hi draśi–jñaptī svabhāvaḥ. tayorviṣayapratibandhaḥ prātikūlyam. mokṣe khalvātmanaḥ sarvaṁ vijānataḥ paśyataśca tadabhāvaḥ. tatastaddhetukasyānākulatvalakṣaṇasya paramārthasukhasya mokṣe‘nubhūtiracalitā‘sti. ityetadbhavya ev bhāvato vijānāti, tataḥ sa ev mokṣamārgārhaḥ. naitadabhavyaḥ śraddhatte, tataḥ sa mokṣamārgānarha eveti. ataḥ katipaye ev saṁsāriṇo mokṣamārgārhā na sarva eveti.. 163.. -----------------------------------------------------------------------------
vāstavameṁ saukhyakā kāraṇ svabhāvakī pratikūlatākā abhāv hai. ātmākā ‘svabhāv’ vāstavameṁ
draśi–jñapti [darśan aur jñān] hai. un donoṁko viṣayapratibandha honā so ‘pratikūlatā’ hai. mokṣameṁ vāstavameṁ ātmā sarvako jānatā aur dekhatā honese usakā abhāv hotā hai [arthāt mokṣameṁ svabhāvakī pratikūlatākā abhāv hotā hai]. isaliye usakā abhāv jisakā kāraṇ hai aise
anākulatālakṣaṇavāle paramārtha–sukhakī mokṣameṁ acalit anubhūti hotī hai. –is prakār bhavya jīv hī bhāvase jānatā hai, isaliye vahī mokṣamārgake yogya hai; abhavya jīv is prakār śraddhā nahīṁ karatā, isaliye vah mokṣamārgake ayogya hī hai.
isase [aisā kahā ki] katipay hī saṁsārī mokṣamārgake yogya haiṁ, sarva nahīṁ.. 163..
-------------------------------------------------------------------------
4
5
1. pratikūlatā = viruddhatā; viparītatā; ūlaṭāpana.
2. viṣayapratibandha = viṣayameṁ rukāvaṭ arthāt maryāditapanā. [darśan aur jñānake viṣayameṁ maryāditapanā honā vah svabhāvakī pratikūlatā hai.]
3. pāramārthik sukhakā kāraṇ svabhāvakī pratikūlatākā abhāv hai.
4. pāramārthik sukhakā lakṣaṇ athavā svarūp anākulatā hai.
5. śrī jayasenācāryadevakr̥t ṭīkāmeṁ kahā hai ki ‘us ananta sukhako bhavya jīv jānate hai, upādeyarūpase śraddhate haiṁ aur apane–apane guṇasthānānusār anubhav karate haiṁ.’