Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 5.

< Previous Page   Next Page >


Page 13 of 264
PDF/HTML Page 42 of 293

 

background image
kahānajainaśāstramālā] ṣaḍdravya–paṁcāstikāyavarṇan
[
13
jesiṁ atthi sahāo guṇehiṁ sah pajjaehiṁ vivihehiṁ.
te hoṁti atthikāyā ṇippiṇṇaṁ jehiṁ taillukkaṁ.. 5..
yeṣāmasti svabhāvaḥ guṇaiḥ sah ṇaryayairvividhaiḥ.
te bhavantyastikāyāḥ niṣpannaṁ yaistrailokyam.. 5..
-----------------------------------------------------------------------------
punaśca, yah pān̐coṁ dravya kāyatvavāle haiṁ kāraṇ kyoṁki ve aṇumahān hai. ve aṇumahān
kisaprakār haiṁ so batalāte haiṁḥ––‘aṇumahāntaḥ’ kī vyutpatti tīn prakārase haiḥ [1] aṇubhiḥ mahāntaḥ
aṇumahāntaḥ arthāt jo bahu pradeśoṁ dvārā [– do se adhik pradeśoṁ dvārā] baḍẹ hoṁ ve aṇumahān haiṁ.
is vyutpattike anusār jīv, dharma aur adharma asaṁkhyapradeśī honese aṇumahān haiṁ; ākāś anaṁtapradeśī
honese aṇumahān hai; aur tri–aṇuk skaṁdhase lekar anantāṇuk skaṁdh takake sarva skandha bahupradeśī
honese aṇumahān hai. [2] aṇubhyām mahāntaḥ aṇumahāntaḥ arthāt jo do pradeśoṁ dvārā baḍẹ hoṁ ve
aṇumahān haiṁ. is vyutpattike anusār dvi–aṇuk skaṁdh aṇumahān haiṁ. [3] aṇavaśca mahāntaśca
aṇumahāntaḥ arthāt jo aṇurūp [–ek pradeśī] bhī hoṁ aur mahān [anek pradeśī] bhī hoṁ ve
aṇumahān haiṁ. is vyutpattike anusār paramāṇu aṇumahān hai, kyoṁki vyakti–apekṣāse ve ekapradeśī haiṁ
aur śakti–apekṣāse anekapradeśī bhī [upacārase] haiṁ. isaprakār uparyukta pān̐coṁ dravya aṇumahān
honese kāyatvavāle haiṁ aisā siddha huā.

kālāṇuko astitva hai kintu kisī prakār bhī kāyatva nahīṁ hai, isaliye vah dravya hai kintu
astikāy nahīṁ hai.. 4..
gāthā 5
anvayārthaḥ– [yeṣām] jinheṁ [vividhaiḥ] vividh [guṇaiḥ] guṇoṁ aur [paryayaiḥ] paryāyoṁke [–
pravāhakramanake tathā vistārakramake aṁśoṁke] [sah] sāth [svabhāvaḥ] apanatva [asti] hai [te] ve
[astikāyāḥ bhavanti] astikāy hai [yaiḥ] ki jinase [trailokyam] tīn lok [niṣpannam] niṣpanna
hai.
--------------------------------------------------------------------------
paryāyeṁ = [pravāhakramake tathā vistārakramake] nirvibhāg aṁśa. [pravāhakramake aṁś to pratyek dravyake hote haiṁ,
kintu vistārakramake aṁś astikāyake hī hote haiṁ.]
vidhavidh guṇo ne paryayo sah je annayapaṇuṁ dhare
te astikāyo jāṇavā, trailokyaracanā je vaḍe. 5.