kahānajainaśāstramālā] ṣaḍdravya–paṁcāstikāyavarṇan
bhavatītyekapadārthasthitatvaṁ sarvapadārtha sthitāyāḥ. pratiniyataikarūpābhirev sattābhiḥ pratiniyataikarūpatvaṁ vastūnāṁ bhavatītyekarūpatvaṁ saviśvarūpāyāḥ pratiparyāyaniyatābhirev sattābhiḥ pratiniyataikaparyāyāṇāmānantyaṁ bhavatītyekaparyāy–tvamanantaparyāyāyāḥ. iti sarvamanavadyaṁ sāmānyaviśeṣaprarūpaṇapravaṇanayadvayāyattatvāttaddeśanāyāḥ.. 8..
----------------------------------------------------------------------------- ‘sarvapadārthasthit’ hai vahī yahān̐ kahī huī avāntarasattārūp bhī honese ‘ekapadārthasthit’ bhī hai.] [5] pratiniścit ek–ek rūpavālī sattāoṁ dvārā hī vastuoṁkā pratiniścit ek ekarūp hotā hai isaliye saviśvarūp [sattā] ko ekarūpapanā hai [arthāt jo sāmānyaviśeṣātmak sattā mahāsattārūp honese ‘saviśvarūp’ hai vahī yahān̐ kahī huī avāntarasattārūp bhī honese ‘ekarūp’ bhī hai]. [6] pratyek paryāyameṁ sthit [vyaktigat bhinna–bhinna] sattāoṁ dvārā hī pratiniśvit ek–ek paryāyoṁkā anantapanā hotā hai isaliye anaṁtaparyāyamay [sattā] ko ekaparyāyamayapanā hai [arthāt jo sāmānyaviśeṣātmak sattā mahāsattārūp honese ‘anaṁtaparyāyamay’ hai vahī yahān̐ kahī huī avāntarasattārūp bhī honese ‘ekaparyāyamay’ bhī hai].
isaprakār sab niravadya hai [arthāt ūpar kahā huā sarva svarūp nirdoṣ hai, nirbādh hai, kiṁcit virodhavālā nahīṁ hai] kyoṁki usakā [–sattāke svarūpakā] kathan sāmānya aur viśeṣake prarūpaṇ kī or ḍhalate hue do nayoṁke ādhīn hai.
bhāvārthaḥ– sāmānyaviśeṣātmak sattāke do pakṣa haiṁḥ–– ek pakṣa vah mahāsattā aur dūsarā pakṣa vah avāntarasattā. [1] mahāsattā avāntarasattārūpase asattā haie aur avāntarasattā mahāsattārūpase asattā haie; isaliye yadi mahāsattāko ‘sattā’ kahe to avāntarasattāko ‘asattā’ kahā jāyagā. [2] mahāsattā utpād, vyay aur dhrauvya aise tīn lakṣaṇavālī hai isaliye vah ‘trilakṣaṇā’ hai. vastuke utpanna honevāle svarūpakā utpād hī ek lakṣaṇ hai, naṣṭa honevāle svarūpakā vyay hī ek lakṣaṇ hai aur dhruv rahanevāle svarūpakā dhrauvya hī ek lakṣaṇ hai isaliye un tīn svarūpoṁmeṁse pratyekakī avāntarasattā ek hī lakṣaṇavālī honese ‘atrilakṣaṇā’ hai. [3] mahāsattā samasta padārthasamūhameṁ ‘sat, sat, sat’ aisā samānapanā darśātī hai isaliye ek haie. ek vastukī svarūpasattā anya kisī vastukī svarūpasattā nahīṁ hai, isaliye jitanī vastuen̐ utanī svarūpasattāen̐; isaliye aisī svarūpasattāen̐ athavā avāntarasattāen̐ ‘anek’ haiṁ.