Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 35 of 264
PDF/HTML Page 64 of 293

 

background image
kahānajainaśāstramālā] ṣaḍdravya–paṁcāstikāyavarṇan
[
35
atrāsatprādurbhāvatvamutpādasya saducchedatvaṁ vigamasya niṣiddham.
bhāvasya sato hi dravyasya na dravyatven vināśaḥ, abhāvasyāsato‘nyadravyasya na dravyatvenotpādaḥ.
kintu bhāvāḥ santi dravyāṇi saducchedamasadutpādaṁ cāntareṇaiv guṇaparyāyeṣu vināśamutpādaṁ cārabhante. yathā
hi ghr̥totpatau gorasasya sato na vināśaḥ na cāpi gorasavyatiriktasyārthāntarasyāsataḥ utpādaḥ kintu
gorasasyaiv saducchedamasadutpādaṁ cānupalabh–mānasya sparśarasagandhavarṇādiṣu pariṇāmiṣu guṇeṣu
pūrvāvasthayā vinaśyatsūttarāvasthayā prādarbhavatsu naśyati ca navanītaparyāyo ghatr̥paryāy utpadyate, tathā
sarvabhāvānāmapīti.. 15..
-----------------------------------------------------------------------------

ṭīkāḥ–
yahān̐ utpādameṁ asatke prādurbhāvakā aur vyayameṁ satke vināśakā niṣedh kiyā hai
[arthāt utpād honese kahīṁ asatkī utpatti nahīṁ hotī aur vyay honese kahīṁ satkā vināś nahīṁ
hotā ––aisā is gāthāmeṁ kahā hai].
bhāvakā–sat dravyakā–dravyarūpase vināś nahīṁ hai, abhāvakā –asat anyadravyakā –dravyarūpase
utpād nahīṁ hai; parantu bhāv–sat dravyoṁ, satke vināś aur asatke utpād binā hī, guṇaparyāyoṁmeṁ
vināś aur utpād karate haiṁ. jisaprakār ghīkī utpattimeṁ gorasakā–satkā–vināś nahīṁ hai tathā
gorasase bhinna padārthāntarakā–asatkā–utpād nahīṁ hai, kintu gorasako hī, satkā vināś aur
asatkā utpād kiye binā hī, pūrva avasthāse vināś prāpta hone vāle aur uttar avasthāse utpanna
hone vāle sparśa–ras–gaṁdh–varṇādik pariṇāmī guṇoṁmeṁ makkhanaparyāy vināśako prāpta hotī hai tathā
ghīparyāy utpanna hotī hai; usīprakār sarva bhāvoṁkā bhī vaisā hī hai [arthāt samasta dravyoṁko navīn
paryāyakī utpattimeṁ satkā vināś nahīṁ hai tathā asatkā utpād nahīṁ hai, kintu satkā vināś aur
asatkā utpād kiye binā hī, pahalekī [purānī] avasthāse vināśako prāpta honevāle aur bādakī
[navīn] avasthāse utpanna honevāle
pariṇāmī guṇoṁmeṁ pahalekī paryāy vināś aur bādakī paryāyakī
utpatti hotī hai].. 15..
--------------------------------------------------------------------------

pariṇāmī=pariṇamit honevāle; pariṇāmavāle. [paryāyārthik nayase guṇ pariṇāmī haiṁ arthāt pariṇamit hote haiṁ.]