
hi ghr̥totpatau gorasasya sato na vināśaḥ na cāpi gorasavyatiriktasyārthāntarasyāsataḥ utpādaḥ kintu
gorasasyaiv saducchedamasadutpādaṁ cānupalabh–mānasya sparśarasagandhavarṇādiṣu pariṇāmiṣu guṇeṣu
pūrvāvasthayā vinaśyatsūttarāvasthayā prādarbhavatsu naśyati ca navanītaparyāyo ghatr̥paryāy utpadyate, tathā
sarvabhāvānāmapīti.. 15..
ṭīkāḥ– yahān̐ utpādameṁ asatke prādurbhāvakā aur vyayameṁ satke vināśakā niṣedh kiyā hai
hotā ––aisā is gāthāmeṁ kahā hai].
vināś aur utpād karate haiṁ. jisaprakār ghīkī utpattimeṁ gorasakā–satkā–vināś nahīṁ hai tathā
gorasase bhinna padārthāntarakā–asatkā–utpād nahīṁ hai, kintu gorasako hī, satkā vināś aur
asatkā utpād kiye binā hī, pūrva avasthāse vināś prāpta hone vāle aur uttar avasthāse utpanna
hone vāle sparśa–ras–gaṁdh–varṇādik pariṇāmī guṇoṁmeṁ makkhanaparyāy vināśako prāpta hotī hai tathā
ghīparyāy utpanna hotī hai; usīprakār sarva bhāvoṁkā bhī vaisā hī hai [arthāt samasta dravyoṁko navīn
paryāyakī utpattimeṁ satkā vināś nahīṁ hai tathā asatkā utpād nahīṁ hai, kintu satkā vināś aur
asatkā utpād kiye binā hī, pahalekī [purānī] avasthāse vināśako prāpta honevāle aur bādakī
[navīn] avasthāse utpanna honevāle
pariṇāmī=pariṇamit honevāle; pariṇāmavāle. [paryāyārthik nayase guṇ pariṇāmī haiṁ arthāt pariṇamit hote haiṁ.]