kahānajainaśāstramālā] ṣaḍdravya–paṁcāstikāyavarṇan
atrāsatprādurbhāvatvamutpādasya saducchedatvaṁ vigamasya niṣiddham.
bhāvasya sato hi dravyasya na dravyatven vināśaḥ, abhāvasyāsato‘nyadravyasya na dravyatvenotpādaḥ. kintu bhāvāḥ santi dravyāṇi saducchedamasadutpādaṁ cāntareṇaiv guṇaparyāyeṣu vināśamutpādaṁ cārabhante. yathā hi ghr̥totpatau gorasasya sato na vināśaḥ na cāpi gorasavyatiriktasyārthāntarasyāsataḥ utpādaḥ kintu gorasasyaiv saducchedamasadutpādaṁ cānupalabh–mānasya sparśarasagandhavarṇādiṣu pariṇāmiṣu guṇeṣu pūrvāvasthayā vinaśyatsūttarāvasthayā prādarbhavatsu naśyati ca navanītaparyāyo ghatr̥paryāy utpadyate, tathā sarvabhāvānāmapīti.. 15..
-----------------------------------------------------------------------------
ṭīkāḥ– yahān̐ utpādameṁ asatke prādurbhāvakā aur vyayameṁ satke vināśakā niṣedh kiyā hai [arthāt utpād honese kahīṁ asatkī utpatti nahīṁ hotī aur vyay honese kahīṁ satkā vināś nahīṁ hotā ––aisā is gāthāmeṁ kahā hai].
bhāvakā–sat dravyakā–dravyarūpase vināś nahīṁ hai, abhāvakā –asat anyadravyakā –dravyarūpase utpād nahīṁ hai; parantu bhāv–sat dravyoṁ, satke vināś aur asatke utpād binā hī, guṇaparyāyoṁmeṁ vināś aur utpād karate haiṁ. jisaprakār ghīkī utpattimeṁ gorasakā–satkā–vināś nahīṁ hai tathā gorasase bhinna padārthāntarakā–asatkā–utpād nahīṁ hai, kintu gorasako hī, satkā vināś aur asatkā utpād kiye binā hī, pūrva avasthāse vināś prāpta hone vāle aur uttar avasthāse utpanna hone vāle sparśa–ras–gaṁdh–varṇādik pariṇāmī guṇoṁmeṁ makkhanaparyāy vināśako prāpta hotī hai tathā ghīparyāy utpanna hotī hai; usīprakār sarva bhāvoṁkā bhī vaisā hī hai [arthāt samasta dravyoṁko navīn paryāyakī utpattimeṁ satkā vināś nahīṁ hai tathā asatkā utpād nahīṁ hai, kintu satkā vināś aur asatkā utpād kiye binā hī, pahalekī [purānī] avasthāse vināśako prāpta honevāle aur bādakī [navīn] avasthāse utpanna honevāle pariṇāmī guṇoṁmeṁ pahalekī paryāy vināś aur bādakī paryāyakī utpatti hotī hai].. 15.. -------------------------------------------------------------------------- pariṇāmī=pariṇamit honevāle; pariṇāmavāle. [paryāyārthik nayase guṇ pariṇāmī haiṁ arthāt pariṇamit hote haiṁ.]