Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 18.

< Previous Page   Next Page >


Page 38 of 264
PDF/HTML Page 67 of 293

 

background image
38
] paṁcāstikāyasaṁgrah
[bhagavānaśrīkundakunda
pratisamayasaṁbhavadagurulaghuguṇahānivr̥ddhinirvr̥ttasvabhāvaparyāyasaṁtatyavicchedakenaiken sopādhinā
manuṣyatvalakṣaṇen paryāyeṇ vinaśyati jīvaḥ, tathāvidhen devatvalakṣaṇen nārakatiryaktvalakṣaṇen vānyen
paryāyeṇotpadyate. na ca manuṣyatven nāśe jīvatvenāpi naśyati, devatvādinotpāde jīvatvenāpyutpadyateḥ
kiṁ tu saducchedamasadutpādamantareṇaiv tathā vivartat iti..17..
so cev jādi maraṇaṁ jādi ṇa ṇaṭhṭho ṇa cev uppaṇṇo.
uppaṇṇo ya viṇaṭṭho devo maṇusu tti pajjāo.. 18..
sa ca ev yāti maraṇaṁ yāti na naṣṭo na caivotpannaḥ.
utpannaśca vinaṣṭo devo manuṣya iti paryāyaḥ.. 18..
atra kathaṁcidvayayotpādavattve‘pi dravyasya sadāvinaṣṭānutpannatvaṁ khyāpitam.
yadev pūrvottaraparyāyavivekasaṁparkāpāditāmubhayīmavasthāmātmasātkurvāṇamucchidyamānamutpadya–mānaṁ ca
-----------------------------------------------------------------------------
pratisamay honevālī aguruladhuguṇakī hānivr̥ddhise utpanna honevālī svabhāvaparyāyoṁkī saṁtatikā
vicched na karanevālī ek sopādhik manuṣyatvasvarūp paryāyase jīv vināśako prāpta hotā hai aur
tathāvidh [–svabhāvaparyāyoṁke pravāhako na toṛanevālī sopādhik] devatvasvarūp, nārakatvasvarūp yā
tiryaṁcatvasvarūp anya paryāyase utpanna hotā hai. vahān̐ aisā nahīṁ hai ki manuṣyapatvase vinaṣṭa honepar
jīvatvase bhī naṣṭa hotā hai aur devatvase ādise utpād honepar jīvatva bhī utpanna hotā hai, kintu
satke ucched aur asatke utpād binā hī tadanusār vivartan [–parivartan, pariṇaman] karatā hai..
17..
gāthā 18
anvayārthaḥ– [saḥ ca ev] vahī [yāti] janma letā hai aur [maraṇaṁyāti] mr̥tyu prāpta karatā hai
tathāpi [na ev utpannaḥ] vah utpanna nahīṁ hotā [ca] aur [na naṣṭaḥ] naṣṭa nahīṁ hotā; [devaḥ
manuṣyaḥ] dev, munaṣya [iti paryāyaḥ] aisī paryāy [utpannaḥ] utpanna hotī hai [ca] aur [vinaṣṭaḥ]
vinaṣṭa hotī hai.
ṭīkāḥ– yahān̐, dravya kathaṁcit vyay aur utpādavālā honepar bhī usakā sadā avinaṣṭapanā aur
anutpannapanā kahā hai.
--------------------------------------------------------------------------

janme mare che te ja, topaṇ nāś–udbhav nav lahe;
sur–mānavādik paryayo utpanna ne lay thāy che. 18.