kahānajainaśāstramālā] ṣaḍdravya–paṁcāstikāyavarṇan
dravyamālakṣyate, tadev tathāvidhobhayāvasthāvyāpinā pratiniyataik– vastutvanibandhanabhūten svabhāvenāvinaṣṭamanutpannaṁ vā vedyate. paryāyāstu tasya pūrvapūrvapariṇāmo–pamardottarottarapariṇāmotpādarūpāḥ praṇāśasaṁbhavadharmāṇo‘bhidhīyante. te ca vastutven dravyādapr̥thagbhūtā evoktāḥ. tataḥ paryāyaiḥ sahaikavastutvājjāyamānaṁ mriyamāṇamati jīvadravyaṁ sarvadānutpannā vinaṣṭaṁ draṣṭavyam. devamanuṣyādiparyāyāstu kramavartitvādupasthitātivāhitasvasamayā utpadyante vinaśyanti ceti.. 18..
tāvadio jīvāṇaṁ devo maṇuso tti gadiṇāmo.. 19..
tāvajjīvānāṁ devo manuṣya iti gatināma.. 19..
----------------------------------------------------------------------------- jo dravya 1pūrva paryāyake viyogase aur 2uttar paryāyake saṁyogase honevālī ubhay avasthāko ātmasāt [apanerūp] karatā huā vinaṣṭa hotā aur upajatā dikhāī detā hai, vahī [dravya] vaisī ubhay avasthāmeṁ vyāpta honevālā jo pratiniyat ekavastutvake kāraṇabhūt svabhāv usake dvārā [–us svabhāvakī apekṣāse] avinaṣṭa evaṁ anutpanna jñāt hotā hai; usakī paryāyeṁ pūrva–pūrva pariṇāmake nāśarūp aur uttar–uttar pariṇāmake utpādarūp honese vināś–utpādadharmavālī [–vināś evaṁ utpādarūp dharmavālī] kahī jātī hai, aur ve [paryāyeṁ] vasturūpase dravyase apr̥thagbhūt hī kahī gaī hai. isaliye, paryāyoṁke sāth ekavastupaneke kāraṇ janmatā aur maratā hone par bhī jīvadravya sarvadā anutpanna evaṁ avinaṣṭa hī dekhanā [–śraddhā karanā]; dev manuṣyādi paryāyeṁ upajatī hai aur vinaṣṭa hotī haiṁ kyoṁki ve kramavartī honese unakā svasamay upasthit hotā hai aur bīt jātā hai.. 18..
anvayārthaḥ– [evaṁ] isaprakār [jīvasya] jīvako [sataḥ vināśaḥ] satkā vināś aur [asataḥ utpādaḥ] asatkā utpād [na asti] nahīṁ hai; [‘dev janmatā haie aur manuṣya maratā hai’ – aisā kahā jātā hai usakā yah kāraṇ hai ki] [jīvānām] jīvoṁkī [devaḥ manuṣyaḥ] dev, manuṣya [iti gatinām] aisā gatināmakarma [tāvat] utane hī kālakā hotā hai. --------------------------------------------------------------------------
suranarapramukh gatināmano hadayukta kāḷ ja hoy che. 19.
1. pūrva = pahalekī. 2. uttar = bādakī