guṇaparyayaiḥ sahitaḥ saṁsaran karoti jīvaḥ.. 21..
----------------------------------------------------------------------------- bān̐s raṁgabiraṁgā hai.’ yah anumān mithyā hai; kyoṁki vāstavameṁ to us bān̐sake ūparakā bhāg raṁgabiraṁgepaneke abhāvavālā hai, araṁgī hai. bān̐sake draṣṭāṁtakī bhān̐ti–koī ek bhavya jīv hai; usakā nīcekā kuch bhāg [arthāt anādi kālase vartamān kāl takakā aur amuk bhaviṣya kāl takakā bhāg] saṁsārī hai aur ūparakā ananta bhāg siddharūp [–svābhāvik śuddha] hai. us jīvake saṁsārī bhāgameṁ se kuch bhāg khulā [pragaṭ] hai aur śeṣ sārā saṁsārī bhāg aur pūrā siddharūp bhāg ḍhan̐kā huā [apragaṭ] haie. us jīvakā khulā [pragaṭ] bhāg saṁsārī dekhakar ajñānī jīv ‘jahān̐– jahān̐ jīv ho vahān̐–vahān̐ saṁsārīpanā hai’ aisī vyāptikī kalpanā kar letā hai aur aise mithyā vyāptijñān dvārā aisā anumān karatā hai ki ‘anādi–ananta sārā jīv saṁsārī hai.’ yah anumān mithyā haie; kyoṁki us jīvakā uparakā bhāg [–amuk bhaviṣya kālake bādakā ananta bhāg] saṁsārīpaneke abhāvavālā hai, siddharūp hai– aisā sarvajñapraṇīt āgamake jñānase, samyak anumānajñānase tathā atīndriy jñānase spaṣṭa jñāt hotā hai.
is tarah anek prakārase niścit hotā hai ki jīv saṁsāraparyāy naṣṭa karake siddharūpaparyāyarūp pariṇamit ho vahān̐ sarvathā asatkā utpād nahīṁ hotā.. 20.. --------------------------------------------------------------------------
udbhav, vilay, valī bhāv–vilay, abhāv–udbhavane kare. 21.
44