
guṇaparyayaiḥ sahitaḥ saṁsaran karoti jīvaḥ.. 21..
raṁgabiraṁgepaneke abhāvavālā hai, araṁgī hai. bān̐sake draṣṭāṁtakī bhān̐ti–koī ek bhavya jīv hai; usakā
nīcekā kuch bhāg [arthāt anādi kālase vartamān kāl takakā aur amuk bhaviṣya kāl takakā
bhāg] saṁsārī hai aur ūparakā ananta bhāg siddharūp [–svābhāvik śuddha] hai. us jīvake
saṁsārī bhāgameṁ se kuch bhāg khulā [pragaṭ] hai aur śeṣ sārā saṁsārī bhāg aur pūrā siddharūp bhāg
ḍhan̐kā huā [apragaṭ] haie. us jīvakā khulā [pragaṭ] bhāg saṁsārī dekhakar ajñānī jīv ‘jahān̐–
jahān̐ jīv ho vahān̐–vahān̐ saṁsārīpanā hai’ aisī vyāptikī kalpanā kar letā hai aur aise mithyā
vyāptijñān dvārā aisā anumān karatā hai ki ‘anādi–ananta sārā jīv saṁsārī hai.’ yah anumān
mithyā haie; kyoṁki us jīvakā uparakā bhāg [–amuk bhaviṣya kālake bādakā ananta bhāg]
saṁsārīpaneke abhāvavālā hai, siddharūp hai– aisā sarvajñapraṇīt āgamake jñānase, samyak anumānajñānase
tathā atīndriy jñānase spaṣṭa jñāt hotā hai.
udbhav, vilay, valī bhāv–vilay, abhāv–udbhavane kare. 21.