kahānajainaśāstramālā] ṣaḍdravya–paṁcāstikāyavarṇan
atra sāmānyenoktalakṣaṇānāṁ ṣaṇṇāṁ dravyāṇāṁ madhyātpaścānāmastikāyatvaṁ vyavasthāpitam. akr̥tatvāt astitvamayatvāt vicitrātmapariṇatirūpasya lokasya kāraṇatvāccābhyupagamyamāneṣu ṣaṭsu davyeṣu jīvapudgalākāśadharmādharmāḥ pradeśapracayātmakatvāt pañcāstikāyāḥ. na khalu kālastadabhāvādastikāy iti sāmarthyādavasīyat iti.. 22..
pariyaṭṭaṇasaṁbhūdo kālo ṇiyameṇ paṇṇatto.. 23..
parivartanasambhūtaḥ kālo niyamen prajñapta.. 23..
atrāsitakāyatvenānuktasyāpi kālasyārthāpannatvaṁ dyotitam. -----------------------------------------------------------------------------
akr̥t honese, astitvamay honese aur anek prakārakī 1apanī pariṇatirūp lokake kāraṇ honese jo svīkār [–sammat] kiye gaye haiṁ aise chah dravyoṁmeṁ jīv, pudgal, ākāś, dharma aur adharma pradeśapracayātmak [–pradeśoṁke samūhamay] honese ve pān̐c astikāy haiṁ. kālako pradeśapracayātmakapanekā abhāv honese vāstavameṁ astikāy nahīṁ haiṁ aisā [binā–kathan kiye bhī] sāmarthyase niścit hotā hai.. 22..
anvayārthaḥ– [sadbhāvasvabhāvānām] sattāsvabhāvavāle [jīvānām tathā ev pudgalānām ca] jīv aur pudgaloṁke [parivartanasambhūtaḥ] parivartanase siddha hone vāle [kālaḥ] aisā kāl [niyamen prajñaptaḥ] [sarvajñoṁ dvārā] niyamase [niścayase] upadeś diyā gayā hai.
ṭīkāḥ– kāl astikāyarūpase anukta [–nahīṁ kahā gayā] hone par bhī use arthapanā [padārthapanā] siddha hotā hai aisā yahān̐ darśāyā hai. --------------------------------------------------------------------------
che siddhi jenī, kāl te bhākhyo jiṇaṁde niyamathī . 23.
1. lok chah dravyoṁke anekavidh pariṇāmarūp [–utpādavyayadhrauvyarūp] haie; isaliye chah dravya sacamuc lokake
kāraṇ haiṁ.