Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 55 of 264
PDF/HTML Page 84 of 293

 

background image
kahānajainaśāstramālā] ṣaḍdravya–paṁcāstikāyavarṇan
[
55
cidātmakatvāt, vyavahāreṇ cicchaktiyuktatvāccetayitā. niścayenāpr̥thagbhūten, vyavahāreṇ pr̥thagbhūten
caitanyapariṇāmalakṣaṇenopayogenopalakṣitatvādupayogaviśeṣitaḥ.
niścayen bhāvakarmaṇāṁ, vyavahāreṇ
dravyakarmaṇāmāsravaṇabaṁdhanasaṁvaraṇanirjaraṇamokṣaṇeṣu svayamīśatvāt prabhuḥ. niścayen
paudgalikakarmanimittātmapariṇāmānāṁ, vyavahāreṇātmapariṇāmanimittapaudgalikakarmaṇāṁ kartr̥tvātkartā.
niścayenaśubhāśubhakarmanimittasukhaduḥkhapariṇāmānāṁ, vyavahāreṇ śubhāśubhakarmasaṁpādi–teṣṭāniṣṭaviṣayāṇāṁ
bhoktr̥tvādbhoktā. niścayen lokamātro‘pi viśiṣṭāvagāhapariṇāmaśaktiyukta–tvānnāmakarmanirvr̥ttamaṇu mahacca
śarīramadhitiṣṭhan vyavahāreṇ dehamātraḥ. vyavahāreṇ karmabhiḥ sahaikatvapariṇāmānmūrto‘pi niścayen
-----------------------------------------------------------------------------
hai; niścayase 1apr̥thagbhūt aise caitanyapariṇāmasvarūp upayog dvārā lakṣit honese ‘upayogalakṣit’ hai,
vyavahārase [sadbhūt vyavahāranayase] pr̥thagbhūt aise caitanyapariṇāmasvarūp upayog dvārā lakṣit honese
‘upayogalakṣit’ hai; niścayase bhāvakarmoṁke āsrav, baṁdh, saṁvar, nirjarā aur mokṣa karanemeṁ svayaṁ īś
[samartha] honese ‘prabhu’ hai, vyavahārase [asadbhūt vyavahāranayase] dravyakarmoṁke āsrav, baṁdh, saṁvar,
nirjarā aur mokṣa karanemeṁ svayaṁ īś honese ‘prabhu’ hai; niścayase paudgalik karma jinakā nimitta hai
aise ātmapariṇāmoṁkā kartr̥tva honese ‘kartā’ hai, vyavahārase [asadbhūt vyavahāranayase] ātmapariṇām
jinakā nimitta hai aise paudgalik karmoṁkā kartr̥tva honese ‘kartā’ hai; niścayase śubhāśubh karma
jinakā nimitta hai aise sukhaduḥkhapariṇāmoṁkā bhoktr̥tva honese ‘bhoktā’ hai, vyavahārase [asadbhūt
vyavahāranayase] śubhāśubh karmoṁse saṁpādit [prāpta] iṣṭāniṣṭa viṣayoṁkā bhoktr̥tva honese ‘bhoktā’ hai;
niścayase lokapramāṇ hone par bhī, viśiṣṭa avagāhapariṇāmakī śaktivālā honese nāmakarmase racit
choṭe–baṛe śarīrameṁ rahatā huā vyavahārase [sadbhūt vyavahāranayase] ‘dehapramāṇ’ hai; vyavahārase
[asadbhūt vyavahāranayase] karmoṁke sāth ekatvapariṇāmake kāraṇ mūrta hone par bhī, niścayase arūpī–
svabhāvavālā honeke kāraṇ ‘amūrta’ hai;
2niścayase pudgalapariṇāmako anurūp caitanyapariṇāmātmak
--------------------------------------------------------------------------
1. apr̥thagbhūt = apr̥thak; abhinna. [niścayase upayog ātmāse apr̥thak hai aur vyavahārase pr̥thak hai.]
2. saṁsārī ātmā niścayase nimittabhūt pudgalakarmoṁko anurūp aise naimittik ātma pariṇāmoṁke sāth [arthāt
bhāvakarmoṁke sāth] saṁyukta honese karmasaṁyukta hai aur vyavahārase nimittabhūt ātmapariṇāmoṁko anurūp aiseṁ
naimittik pudgalakarmoṁke sāth [arthāt dravyakarmoṁke sāth] saṁyukta honese karmasaṁyukta hai.