kahānajainashāstramālā] ṣhaḍdravya–pañchāstikāyavarṇan
ath kartr̥utvaguṇavyākhyānam. tatrādigāthātrayeṇ tadupoddhātaḥ–
sabbhāvado aṇantā pañchaggaguṇappadhāṇā ya.. 53..
sadbhāvato‘nantāḥ pañchāgraguṇapradhānāḥ cha.. 53..
jīvā hi nishchayen parabhāvānāmakaraṇātsvabhāvānān kartāro bhaviṣhyanti. tānshcha kurvāṇāḥ kimanādinidhanāḥ, kin sādisanidhanāḥ, kin sādyanidhamāḥ, kin tadākāreṇ pariṇatāḥ, kimapariṇatāḥ bhaviṣhyantītyāshaṅkayedamuktam. -----------------------------------------------------------------------------
ab kartr̥utvaguṇakā vyākhyān hai. usamen, prārambhakī tīn gāthāonse usakā upodghāt kiyā jātā hai.
anvayārthaḥ– [jīvāḥ] jīv [anādinidhanāḥ] [pāriṇāmikabhāvase] anādi–ananta hai, [sāntāḥ] [tīn bhāvonnse] sānt [arthāt sādi–sānt] hai [cha] aur [jīvabhāvāt anantāḥ] jīvabhāvase ananta hai [arthāt jīvake sadbhāvarūp kṣhāyikabhāvase sādi–ananta hai] [sadbhāvataḥ anantāḥ] kyoṅki sadbhāvase jīv ananta hī hote haĩn. [pañchāgraguṇapradhānāḥ cha] ve pān̐ch mukhya guṇonse pradhānatāvāle haĩn.
ṭīkāḥ– nishchayase par–bhāvoṅkā katr̥utva na honese jīv sva–bhāvoṅke kartā hote hain ; aur unhen [–apane bhāvoṅko] karate hue, kyā ve anādi–ananta hain? kyā sādi–sānt hain? kyā sādi–ananta hain? kyā tadākārarūp [us–rūp] pariṇat hai? kyā [tadākārarūp] apariṇat hain?– aisī āshaṅkā karake yah kahā gayā hai [arthāt un āshaṅkāoṅke samādhānarūpase yah gāthā kahī gaī hai]. --------------------------------------------------------------------------
sadbhāvathī nahi ant hoy; pradhānatā guṇ pāñchathī. 53.