kahānajainashāstramālā] ṣhaḍdravya–pañchāstikāyavarṇan
idi jiṇavarehin bhaṇidan aṇṇoṇṇaviruddhamaviruddhan.. 54..
evan sato vināsho‘sato jīvasya bhavatyutpādaḥ.
iti jinavarairbhaṇitamanyo‘nyaviruddhamaviruddham.. 54..
evan hi pañchabhirbhāvaiḥ svayam pariṇamamānasyāsya jīvasya kadāchidaudayikenaiken manuṣhyatvādilakṣhaṇen bhāven sato vināshastathāpareṇaudayikenaiv devatvādilakṣhaṇen bhāven asat utpādo bhavatyeva. etachcha ‘na sato vināsho nāsat utpād’ iti pūrvoktasūtreṇ sah viruddhamapi na viruddham; yato jīvasya dravyārthikanayādeshen na satpraṇāsho nāsadutpādaḥ, tasyaiv paryāyārthikanayādeshen satpraṇāsho‘sadutpādashcha. na chaitadanupapannam, nitye jale kallolānām–nityatvadarshanāditi.. 54.. -----------------------------------------------------------------------------
anvayārthaḥ– [evan] is prakār [jīvasya] jīvako [sataḥ vināshaḥ] satkā vināsh aur [asataḥ utpādaḥ] asatkā utpād [bhavati] hotā hai– [iti] aisā [jinavaraiḥ bhaṇitam] jinavaronne kahā hai, [anyonyaviruddham] jo ki anyonya viruddha [19 vīn gāthāke kathanake sāth virodhavālā] tathāpi [aviruddham] aviruddha hai.
ṭīkāḥ– yah, jīvako bhāvavashāt [audayik ādi bhāvoṅke kāraṇ] sādi–sāntapanā aur anādi–anantapanā honemen virodhakā parihār hai.
is prakār vāstavamen pān̐ch bhāvarūpase svayam pariṇamit honevāle is jīvako kadāchit audayik aise ek manuṣhyatvādisvarūp bhāvakī apekṣhāse satkā vināsh aur audayik hī aise dūsare devatvādisvarūp bhāvakī apekṣhāse asatkā utpād hotā hī hai. aur yah [kathan] ‘satkā vināsh nahīn hai tathā asatkā utpād nahīn hai’ aise pūrvokta sūtrake [–19vīn gāthāke] sāth virodhavālā hone par bhī [vāstavamen] virodhavālā nahīn hai; kyoṅki jīvako dravyārthikanayake kathanase satkā nāsh nahīn hai aur asatkā utpād nahīn hai tathā usīko paryāyārthikanayake kathanase satkā nāsh hai aur asatkā utpād hai. aur yah 1anupapanna nahīn hai, kyoṅki nitya aise jalamen kalloloṅkā anityapanā dikhāī detā hai. -------------------------------------------------------------------------- yahān̐ ‘sādi’ke badale ‘anādi’ honā chāhiye aisā lagatā hai; isaliye gujarātīmen ‘anādi’ aisā anuvād
–bhākhyun jine, je pūrva–apar viruddha paṇ aviruddha chhe. 54.
1.anupapanna = ayukta; asaṅgat; aghaṭit; na ho sake aisā.