Panchastikay Sangrah-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 61.

< Previous Page   Next Page >


Page 103 of 264
PDF/HTML Page 132 of 293

 

kahānajainashāstramālā] ṣhaḍdravya–pañchāstikāyavarṇan

[
103

pūrvasūtroditapūrvapakṣhasiddhānto‘yam.

vyavahāreṇ nimittamātratvājjīvabhāvasya karma kartr̥u, karmaṇo‘pi jīvabhāvaḥ kartā; nishchayen tu na jīvabhāvānān karma kartr̥u, na karmaṇo jīvabhāvaḥ. na cha te kartāramantareṇ sambhūyete; yato nishchayen jīvapariṇāmānān jīvaḥ kartā, karmapariṇāmānān karma kartr̥u iti.. 60..

kuvvan sagan sahāvan attā kattā sagassa bhāvassa.
ṇa hi poggalakammāṇan iti jiṇavayaṇan muṇeyavvan.. 61..

kurvan svakan svabhāvan ātmā kartā svakasya bhāvasya.
na hi pudgalakarmaṇāmiti jinavachanan gnātavyam.. 61..

-----------------------------------------------------------------------------

ṭīkāḥ– yah, pūrva sūtramen [59 vīn gāthāmen] kahe hue pūrvapakṣhake samādhānarūp siddhānta hai.

vyavahārase nimittamātrapaneke kāraṇ jīvabhāvakā karma kartā hai [–audayikādi jīvabhāvakā kartā dravyakarma hai], karmakā bhī jīvabhāv kartā hai; nishchayase to jīvabhāvoṅkā na to karma kartā hai aur na karmakā jīvabhāv kartā hai. ve [jīvabhāv aur dravyakarma] kartāke binā hote hain aisā bhī nahīn hai; kyoṅki nishchayase jīvapariṇāmoṅkā jīv kartā hai aur karmapariṇāmoṅkā karma [–pudgal] kartā hai.. 60..

gāthā 61

anvayārthaḥ– [svakan svabhāvan] apane svabhāvako [kurvan] karatā huā [ātmā] ātmā [hi] vāstavamen [svakasya bhāvasya] apane bhāvakā [kartā] kartā hai, [na pudgalakarmaṇām] pudgalakarmokā nahīn; [iti] aisā [jinavachanan] jinavachan [gnātavyam] jānanā. -------------------------------------------------------------------------- yadyapi shuddhanishchayase kevagnānādi shuddhabhāv ‘svabhāv’ kahalāte hain tathāpi ashuddhanishchayase rāgādik bhī ‘svabhāv’

kahalāte haĩn.

nij bhāv karato ātamā kartā khare nij bhāvano,
kartā na pudgalakarmano; –upadesh jinano jāṇavo. 61.