Panchastikay Sangrah-Hindi (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 122 of 264
PDF/HTML Page 151 of 293

 

] pañchāstikāyasaṅgrah
[bhagavānashrīkundakunda

vyavahriyante, tathaiv cha bādarasūkṣhmatvapariṇāmavikalpaiḥ ṣhaṭprakāratāmāpadya trailokyarūpeṇ niṣhpadya sthitavant iti. tathā hi–bādarabādarāḥ, bādarāḥ, bādarasūkṣhmāḥ, sūkṣhmabādarāḥ, sūkṣhmāḥ, sūkṣhma–sūkṣhmā iti. tatra chhinnāḥ svayam sandhānāsamarthāḥ kāṣhṭhapāṣhāṇadayo bādarabādarāḥ. chhinnāḥ svayam sandhānasamarthāḥ kṣhīradhr̥utatailatoyarasaprabhr̥utayo bādarāḥ. sthūlopalambhā api chhettun bhettumādātumashakyāḥ chhāyātapatamojyotstrādayo bādarasūkṣhmāḥ. sūkṣhmatve‘pi sthūlopalambhāḥ sparsharasagandhashabdāḥ sūkṣhma–bādarāḥ. sūkṣhmatve‘pi hi karaṇānupalabhyāḥ karmavargaṇādayaḥ sūkṣhmāḥ. atyantasūkṣhmāḥ karmavargaṇā–bhyo‘dho dvayaṇuk skandhaparyantāḥ sūkṣhmasūkṣhmā iti.. 76.. ----------------------------------------------------------------------------- ‘pūraṇ – galan’ ghaṭit honese paramāṇu nishchayase ‘1pudgal’ haĩn. skandh to 2anekapudgalamay ekaparyāyapaneke kāraṇ pudgalonse ananya honese vyavahārase ‘pudgal’ hai; tathā [ve] bādaratva aur sūkṣhmatvarūp pariṇāmoṅke bhedon dvārā chhah prakāroṅko prāpta karake tīn lokarūp hokar rahe haĩn. ve chhah prakārake skandh is prakār hainḥ– [1] bādarabādar; [2] bādar; [3] bādarasūkṣhma; [4] sūkṣhmabādar; [5] sūkṣhma; [6] sūkṣhmasūkṣhma. vahān̐, [1] kāṣhṭhapāṣhāṇādik [skandh] jo ki chhedan honepar svayam nahīn juṛ sakate ve [ghan padārtha] ‘bādarabādar’ hain; [2] dūdh, ghī, tel, jal, ras ādi [skandh] jo ki chhedan honepar svayam juṛ jāte hain ve [pravāhī padārtha] ‘bādar’ hai; [3] chhāyā, dhūp, andhakār, chāndanī ādi [skandh] jo ki sthūl gnāt honepar bhī jinakā chhedan, bhedan athavā [hastādi dvārā] grahaṇ nahīn kiyā jā sakatā ve ‘bādarasūkṣhma’ hain; [4] sparsha–ras–gandh–shabda jo ki sūkṣhma hone par bhī sthūl gnāt hote hain [arthāt chakṣhakou chhoṛakar chār indriyonṅke viṣhayabhūt skandh jo ki ān̐khase dikhāī na dene par bhī sparshanendriy dvārā sparsha kiyā jā sakatā haie] jībh dvārā jinakā svād liyā jā sakatā haie, nākase sūnndhā jā sakatā haie athavā kānase sunā jā sakatā haie ve ‘sūkṣhmabādar’ hain; [5] karmavargaṇādi [skandh] ki jinhen sūkṣhmapanā hai tathā jo indriyonse gnāt na hon aise hain ve ‘sūkṣhma’ hain; [6] karmavargaṇāse nīcheke [karmavargaṇātīt dviaṇuk–skandh takake [skandh] jo ki atyanta sūkṣhma hain ve ‘sūkṣhmasūkṣhma’ haĩn.. 76.. --------------------------------------------------------------------------

122

1. jisamen [sparsha–ras–gandh–varṇakī apekṣhāse tathā skandhaparyāyakī apekṣhāse] pūraṇ aur galan ho vah pudgal hai. pūraṇ=puranā; bharanā; pūrti; puṣhṭi; vr̥uddhi. galan=galanā; kṣhīṇ honā; kr̥ushatā; hāniḥ nyūnatāḥ [[1] paramāṇuoṅke
visheṣh guṇ jo sparsha–ras–gandh–varṇa hain unamen honevālī ṣhaṭsthānapatit vr̥uddhi vah pūraṇ hai aur ṣhaṭsthānapatit
hāni vah galan hai; isaliye is prakār paramāṇu pūraṇ–galanadharmavāle haĩn. [2] paramāṇuommen skandharūp paryāyakā
āvirbhāv honā so pūraṇ hai aur tirobhāv honā vah galan haie; is prakār bhī paramāṇuommen pūraṇagalan ghaṭit
hotā hai.]

2. skandh anekaparamāṇumay hai isaliye vah paramāṇuonse ananya hai; aur paramāṇu to pudgal hain; isaliye skandh bhī vyavahārase ‘pudgal’ haĩn.