Panchastikay Sangrah-Hindi (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 125 of 264
PDF/HTML Page 154 of 293

 

kahānajainashāstramālā] ṣhaḍdravya–pañchāstikāyavarṇan

[
125

pradeshaḥ, sa ev sparshasya, sa ev rasasya, sa ev gandhasya, sa ev rūpasyeti. tataḥ kvachitparamāṇau gandhaguṇe, kvachit gandharasaguṇayoḥ, kvachit gandharasarūpaguṇeṣhu apakr̥uṣhyamāṇeṣhu tadavibhaktapradeshaḥ paramāṇurev vinashyatīti. na tadapakarṣho yuktaḥ. tataḥ pr̥uthivyaptejovāyurūpasya dhātuchatuṣhkasyaik ev paramāṇuḥ kāraṇan pariṇāmavashāt vichitro hi paramāṇoḥ pariṇāmaguṇaḥ kvachitkasyachidguṇasya vyaktāvyaktatven vichitrān pariṇatimādadhāti. yathā cha tasya pariṇāmavashādavyakto gandhādiguṇo‘stīti pratignāyate na tathā shabdo‘pyavyakto‘stīti gnātun shakyate shakyate tasyaikapradeshasyānekapradeshātmaken shabden sahaikatvavirodhāditi.. 78.. ----------------------------------------------------------------------------- to us guṇase abhinna pradeshī paramāṇu hī vinaṣhṭa ho jāyegā. isaliye us guṇakī nyūnatā yukta [uchit] nahīn hai. [kisī bhī paramāṇumen ek bhī guṇ kam ho to us guṇake sāth abhinna pradeshī paramāṇu hī naṣhṭa ho jāyegā; isaliye samasta paramāṇu samān guṇavāle hī hai, arthāt ve bhinna bhinna jātike nahīn haĩn.] isaliye pr̥ithvī, jal, agni aur vāyurūp chār dhātuoṅkā, pariṇāmake kāraṇ, ek hī paramāṇu kāraṇ hai [arthāt paramāṇu ek hī jātike hone par bhī ve pariṇāmake kāraṇ chār dhātuoṅke kāraṇ banate hain]; kyoṅki vichitra aisā paramāṇukā pariṇāmaguṇ kahīn kisī guṇakī

aur jis prakār paramāṇuko pariṇāmake kāraṇ 2avyakta gandhādiguṇ hain aisā gnāt hotā hai usī

prakār shabda bhī avyakta hai aisā nahīn jānā jā sakatā, kyoṅki ekapradeshī paramāṇuko anekapradeshātmak shabdake sāth ekatva honemen virodh hai.. 78.. --------------------------------------------------------------------------

chāron guṇ vyakta [arthāt vyaktarūpase pariṇat] hote hain; pānīmen sparsha, ras, aur varṇa vyakta hote hain aur gandh
avyakta hotā hai ; agnimen sparsha aur varṇa vyakta hote hain aur sheṣh do avyakta hote hain ; vāyumen sparsha vyakta
hotā hai aur sheṣh tīn avyakta hote haĩn.]
avyaktarūpase rahatā hogā aisā nahīn hai, shabda to paramāṇumen vyaktarūpase yā avyaktarūpase bilakul hotā hī nahīn
hai.

1vyaktāvyaktatā dvārā vichitra pariṇatiko dhāraṇ karatā hai.

1. vyaktāvyaktatā=vyaktatā athavā avyaktatā; pragaṭatā athavā apragaṭatā. [pr̥ithvīmen sparsha, ras, gandh aur varṇa yah


2. jis prakār paramāṇumen gandhādiguṇ bhale hī avyaktarūpase bhī hote to avashya hain; usī prakār paramāṇumen shabda bhī