kahānajainashāstramālā] ṣhaḍdravya–pañchāstikāyavarṇan
eken pradeshen dvayādipradeshābhāvādātmādinātmamadhyenātmānten na sāvakāshaḥ. eken pradeshen skandhānān bhedanimittatvāt skandhānān bhettā. aikan pradeshen skandhasaṅghātanimittatvātskandhānān kartā eken pradeshenaikākāshapradeshātivartitadnatipariṇāmāpannen samayalakṣhaṇakālavibhāgakaraṇāt kālasya pravibhaktā. eken pradeshen tatsūtratritadvayādibhedapūrvikāyāḥ skandheṣhu dravyasaṅkhyāyāḥ eken pradeshen tadavachchhinnaikākāshapradesh– ----------------------------------------------------------------------------- ākāshapradeshakā atikramaṇ karanevāle [–lān̐ghanevāle] apane gatipariṇāmako prāpta hotā hai usake dvārā –‘samay’ nāmak kālakā vibhāg karatā hai isaliye kālakā vibhājak hai; vah vāstavamen ek pradesh dvārā saṅkhyākā bhī 1vibhājak hai kyoṅki [1] vah ek pradesh dvārā usake rache jānevāle do ādi bhedonse lekar [tīn aṇu, chār aṇu, asaṅkhya aṇu ityādi] dravyasaṅkhyāke vibhāg skandhommen karatā hai, [2] vah ek pradesh dvārā usakī jitanī maryādāvāle ek ‘2ākāshapradesh’ se lekar [do ākāshapradesh, tīn ākāshapradesh, asaṅkhya ākāshapradesh ityādi] kṣhetrasaṅkhyāke vibhāg karatā hai, [3] vah ek pradesh dvārā, ek ākāshapradeshakā atikram karanevāle usake gatipariṇām jitanī maryādāvāle ‘3samay’ se lekar [dosamay, tīn samay, asaṅkhya samay ityādi] kālasaṅkhyāke vibhāg karatā hai, aur [4] vah ek pradesh dvārā usamen vivartan pānevāle [–parivartit, pariṇamit] jaghanya varṇādibhāvako jānanevāle gnānase lekar bhāvasaṅkhyāke vibhāg karatā hai.. 80.. --------------------------------------------------------------------------
1. vibhājak = vibhāg karanevālā; māpanevālā. [skandhommen dravyasaṅkhyākā māp [arthāt ve kitane aṇuon–
paramāṇuonse bane hain aisā māp] karanemen aṇuoṅkī–paramāṇuoṅkī–apekṣhā ātī hai, arthāt vaisā māp paramāṇu
dvārā hotā hai. kṣhetrakā māpakā ekak ‘ākāshapradesh’ hai aur ākāshapradeshakī vyākhyāmen paramāṇukī apekṣhā ātī
hai; isaliye kṣheḷakā māp bhī paramāṇu dvārā hotā hai. kālake māp ekak ‘samay’ hai aur samayakī vyākhyāmen
paramāṇukī apekṣhā ātī hai; isaliye kālakā māp bhī paramāṇu dvārā hotā hai. gnānabhāvake [gnānaparyāyake]
māpakā ekak ‘paramāṇumenn pariṇamit jaghanya varṇādibhāvako jāne utanā gnān’ hai aur usamen paramāṇukī apekṣhā
ātī hai; isaliye bhāvakā [gnānabhāvakā] māp bhī paramāṇu dvārā hotā hai. is prakār paramāṇu dravya, kṣhetra, kāl
aur bhāv māp karaneke liye gaj samān hai]
2. ek paramāṇupradesh jitane ākāshake bhāgako [kṣhetrako] ‘ākāshapradesh’ kahā jāt hai. vah ‘ākāshapradesh’
kṣhetrakā ‘ekak’ hai. [ginatīke liye, kisī vastuke jitane parimāṇako ‘ek māp’ mānā jāye, utane
parimāṇako us vastukā ‘ekak’ kahā jātā hai.]
3. paramāṇuko ek ākāshapradeshese dūsare anantar ākāshapradeshamen [mandagatise] jāte hue jo kāl lagatā hai use
‘samay’ kahā jātā hai.