pūrvikāyāḥ kṣhetrasaṅkhyāyāḥ eken pradeshenaikākāshapradeshātivartitadgatipariṇāmāvachchhinnasamayapūrvikāyā kālasaṅkhyāyāḥ aikan pradeshen padvivartijaghanyavarṇādibhāvāvabodhapūrvikāyā bhāvasaṅkhyāyāḥ pravibhāg– karaṇāt pravibhaktā saṅkhyāyā apīti.. 80..
khandhantaridan davvan paramāṇu tan viyāṇāhi.. 81..
skandhāntaritan dravyan paramāṇun tan vijānihi.. 81..
paramāṇudravye guṇaparyāyavr̥uttiprarūpaṇametat.
sarvatrāpi paramāṇau rasavarṇagandhasparshāḥ sahabhuvo guṇāḥ. te cha kramapravr̥uttaistatra svaparyāyairvartante. tathā hi– pañchānān rasaparyāyāṇāmanyatamenaikenaikadā raso vartate. -----------------------------------------------------------------------------
anvayārthaḥ– [tan paramāṇun] vah paramāṇu [ekarasavarṇagandh] ek rasavālā, ek varṇavālā, ek gandhavālā tathā [dvisparshe] do sparshavālā hai, [shabdakāraṇam] shabdakā kāraṇ hai, [ashabdam] ashabda hai aur [skandhāntaritan] skandhake bhītar ho tathāpi [dravyan] [paripūrṇa svatantra] dravya hai aisā [vijānīhi] jāno.
ṭīkāḥ– yah, paramāṇudravyamen guṇ–paryāy vartanekā [guṇ aur paryāy honekā] kathan hai.
sarvatra paramāṇumen ras–varṇa–gandh–sparsha sahabhāvī guṇ hote hai; aur ve guṇ usamen kramavartī nij paryāyon sahit vartate haĩn. vah is prakāraḥ– pān̐ch rasaparyāyomense ek samay koī ek [rasaparyāy] sahit ras vartatā hai; pān̐ch varṇaparyāyommense ek samay kisī ek [varṇaparyāy] sahit varṇa vartatā hai ; --------------------------------------------------------------------------
te shabdahetu, ashabda chhe, ne skandhamān paṇ dravya chhe. 81.
130