Panchastikay Sangrah-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 81.

< Previous Page   Next Page >


Page 130 of 264
PDF/HTML Page 159 of 293

 

] pañchāstikāyasaṅgrah
[bhagavānashrīkundakunda

pūrvikāyāḥ kṣhetrasaṅkhyāyāḥ eken pradeshenaikākāshapradeshātivartitadgatipariṇāmāvachchhinnasamayapūrvikāyā kālasaṅkhyāyāḥ aikan pradeshen padvivartijaghanyavarṇādibhāvāvabodhapūrvikāyā bhāvasaṅkhyāyāḥ pravibhāg– karaṇāt pravibhaktā saṅkhyāyā apīti.. 80..

eyarasavaṇṇagandhan dophāsan saddakāraṇamasaddan.
khandhantaridan davvan paramāṇu
tan viyāṇāhi.. 81..
ekarasavarṇagandhan dvisparsha shabdakāraṇamashabdam.
skandhāntaritan dravyan paramāṇun tan vijānihi.. 81..

paramāṇudravye guṇaparyāyavr̥uttiprarūpaṇametat.

sarvatrāpi paramāṇau rasavarṇagandhasparshāḥ sahabhuvo guṇāḥ. te cha kramapravr̥uttaistatra svaparyāyairvartante. tathā hi– pañchānān rasaparyāyāṇāmanyatamenaikenaikadā raso vartate. -----------------------------------------------------------------------------

gāthā 81

anvayārthaḥ– [tan paramāṇun] vah paramāṇu [ekarasavarṇagandh] ek rasavālā, ek varṇavālā, ek gandhavālā tathā [dvisparshe] do sparshavālā hai, [shabdakāraṇam] shabdakā kāraṇ hai, [ashabdam] ashabda hai aur [skandhāntaritan] skandhake bhītar ho tathāpi [dravyan] [paripūrṇa svatantra] dravya hai aisā [vijānīhi] jāno.

ṭīkāḥ– yah, paramāṇudravyamen guṇ–paryāy vartanekā [guṇ aur paryāy honekā] kathan hai.

sarvatra paramāṇumen ras–varṇa–gandh–sparsha sahabhāvī guṇ hote hai; aur ve guṇ usamen kramavartī nij paryāyon sahit vartate haĩn. vah is prakāraḥ– pān̐ch rasaparyāyomense ek samay koī ek [rasaparyāy] sahit ras vartatā hai; pān̐ch varṇaparyāyommense ek samay kisī ek [varṇaparyāy] sahit varṇa vartatā hai ; --------------------------------------------------------------------------

ek ja varaṇ–ras–gandh ne be sparshayut paramāṇu chhe,
te shabdahetu, ashabda chhe, ne skandhamān paṇ dravya chhe. 81.

130