Panchastikay Sangrah-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 101.

< Previous Page   Next Page >


Page 154 of 264
PDF/HTML Page 183 of 293

 

] pañchāstikāyasaṅgrah
[bhagavānashrīkundakunda

154

kālasambhūt ityabhidhīyate. tatredan tātparyan–vyavahārakālo jīvapudgalapariṇāmen nishchīyate, nishchay– kālastu tatpariṇāmānyathānupapattyeti. tatra kṣhaṇabhaṅgī vyavahārakālaḥ sūkṣhmaparyāyasya tāvanmātratvāt, nityo nishchayakālaḥ khaguṇaparyāyādhāradravyatven sarvadaivāvinashvaratvāditi.. 100..

kālo tti ya vavadeso sabbhāvaparuvago havadi ṇichcho.
uppaṇṇappaddhansī avaro dīhantaraṭṭhāī.. 101..
kāl iti cha vyapadeshaḥ sadbhāvaprarūpako bhavati nityaḥ.
utpannapradhvansyaparo dīrdhāntarasthāyī.. 101..

----------------------------------------------------------------------------- nishchit hotā hai; aur nishchayakāl jīv–pudgaloṅke pariṇāmakī anyathā anupapatti dvārā [arthāt jīv–pudgaloṅke pariṇām anya prakārase nahīn ban sakate isaliye] nishchit hotā hai.

vahān̐, vyavahārakāl kṣhaṇabhaṅgī hai, kyoṅki sūkṣhma paryāy mātra utanī hī [–kṣhaṇamātra jitanī hī, samayamātra jitanī hī] hai; nishchayakāl nitya hai, kyoṅki vah apane guṇ–paryāyoṅke ādhārabhūt dravyarūpase sadaiv avināshī hai.. 100..

gāthā 101

anvayārthaḥ– [kālaḥ iti cha vyapadeshaḥ] ‘kāl’ aisā vyapadesh [sadgāvaprarūpakaḥ] sadbhāvakā prarūpak hai isaliye [nityaḥ bhavati] kāl [nishchayakāl] nitya hai. [utpannadhvansī aparaḥ] utpannadhvansī aisā jo dūsarā kāl [arthāt utpanna hote hī naṣhṭa honevālā jo vyavahārakāl] vah [dīrdhāntarasthāyī] [kṣhaṇik hone par bhī pravāhaapekṣhāse] dīrdha sthitikā bhī [kahā jātā] hai. -------------------------------------------------------------------------- kṣhaṇabhaṅgī=prati kṣhaṇ naṣhṭa honevālā; pratisamay jisakā dhvans hotā hai aisā; kṣhaṇabhaṅgur; kṣhaṇika.

chhe ‘kāḷ’ sañgnā satprarūpak tethī kāḷ sunitya chhe;
utpannadhvansī anya je te dīrdhasthāyī paṇ ṭhare. 101.