Panchastikay Sangrah-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 111-112.

< Previous Page   Next Page >


Page 170 of 264
PDF/HTML Page 199 of 293

 

] pañchāstikāyasaṅgrah
[bhagavānashrīkundakunda

170

tvānmohabahulamev sparshopalambhan sampādayantīti.. 110..

ti tthāvarataṇujogā aṇilāṇalakāiyā ya tesu tasā.
maṇapariṇāmavirahidā jīvā eindiyā
ṇeyā.. 111..

trayaḥ sthāvaratanuyogā anilānalakāyikāshcha teṣhu trasāḥ.
manaḥpariṇāmavirahitā jīvā ekendriyā gneyāḥ.. 111..

ede jīvāṇikāyā pañchavidhā puḍhavikāiyādīyā.
maṇapariṇāmavirahidā jīvā egendiyā bhaṇiyā.. 112..

-----------------------------------------------------------------------------

1

rachanābhūt vartate hue, karmaphalachetanāpradhānapaneke kāraṇe atyanta moh sahit hī sparshopalabdhi samprāpta karāte haĩn.. 110..

gāthā 111

anvayārthaḥ– [teṣhu] unamen, [trayaḥ] tīn [pr̥ithvīkāyik, apkāyik aur vanaspatikāyik] jīv [sthāvaratanuyogāḥ] sthāvar sharīrake sanyogavāle hain [cha] tathā [anilānalakāyikāḥ] vāyukāyik aur agnikāyik jīv [trasāḥ] tras hain; [manaḥpariṇāmavirahitāḥ] ve sab manapariṇāmarahit [ekendriyāḥ jīvāḥ] ekendriy jīv [gneyāḥ] jānanā.. 111..

2

-------------------------------------------------------------------------- 1. sparshopalabdhi = sparshakī upalabdhi; sparshakā gnān; sparshakā anubhava. [pr̥ithvīkāyik ādi jīvoṅko

sparshanendriyāvaraṇakā [–bhāvasparshanendriyake āvaraṇakā] kṣhayopasham hotā hai aur ve–ve kāyen bāhya sparshanendriyakī
rachanārūp hotī hain, isaliye ve–ve kāyen un–un jīvoṅko sparshakī upalabdhimen nimittabhūt hotī haĩn. un
jīvoṅko honevālī sparshopalabdhi prabal moh sahit hī hotī hain, kyoṅki ve jīv karmaphalachetanāpradhān hote haĩn.]

2. vāyukāyik aur agnikāyik jīvoṅko chalanakriyā dekhakar vyavahārase tras kahā jātā hai; nishchayase to ve bhī

sthāvaranāmakarmādhīnapaneke kāraṇ –yadyapi unhen vyavahārase chalan haie tathāpi –sthāvar hī haĩn.

tyān jīv traṇ sthāvaratanu, tras jīv agni–samīranā;
e sarva manapariṇāmavirahit ek–indriy jāṇavā. 111.
ā pr̥ithvīkāyik ādi jīvanikāy pān̐ch prakāranā,
saghaḷāy manapariṇāmavirahit jīv ekendriy kahyā. 112.