Panchastikay Sangrah-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 113.

< Previous Page   Next Page >


Page 171 of 264
PDF/HTML Page 200 of 293

 

kahānajainashāstramālā] navapadārthapūrvak–mokṣhamārgaprapañchavarṇan

[
171

ete jīvanikāyāḥ pañchavidhāḥ pr̥uthivīkāyikādyāḥ.
manaḥpariṇāmavirahitā jīvā ekendriyā bhaṇitāḥ.. 112..

pr̥uthivīkāyikādīnān pañchānāmekendriyatvaniyamo‘yam.
pr̥uthivīkāyikādayo hi jīvāḥ sparshanendriyāvaraṇakṣhayopashamāt
sheṣhendriyāvaraṇodaye

noindriyāvaraṇodaye cha satyekendriyāamanaso bhavantīti.. 112..

aṇḍesu pavaḍḍhantā gabbhatthā māṇusā ya muchchhagayā.
jārisayā tārisayā jīvā egendiyā
ṇeyā.. 113..

aṇḍeṣhu pravardhamānā garbhasthā mānuṣhāshcha mūrchchhān gatāḥ.
yādrashāstādrashā jīvā ekendriyā gneyāḥ.. 113..

-----------------------------------------------------------------------------

gāthā 112

anvayārthaḥ– [ete] in [pr̥uthivīkāyikādyāḥ] pr̥ithvīkāyik ādi [pañchavidhāḥ] pān̐ch prakārake

[jīvanikāyāḥ] jīvanikāyoṅko [manaḥpariṇāmavirahitāḥ] manapariṇāmarahit [ekendriyāḥ jīvāḥ] ekendriy jīv [bhaṇitāḥ] [sarvagnane] kahā hai.

ṭīkāḥ– yah, pr̥ithvīkāyik ādi pān̐ch [–pañchavidh] jīvoṅke ekendriyapanekā niyam hai.

pr̥ithvīkāyik ādi jīv, sparshanendriyake [–bhāvasparshanendriyake] āvaraṇake kṣhayopashamake kāraṇ tathā sheṣh indriyoṅke [–chār bhāvendriyoṅke] āvaraṇakā uday tathā manake [–bhāvamanake] āvaraṇakā uday honese, manarahit ekendriy hai.. 112..

gāthā 113

anvayārthaḥ– [aṇḍeṣhu pravardhamānāḥ] aṇḍemen vr̥uddhi pānevāle prāṇī, [garbhasthāḥ] garbhamen rahe hue prāṇī [cha] aur [mūrchchhā gatāḥ mānuṣhāḥ] mūrchhā prāpta manuṣhya, [yādrashāḥ] jaise [buddhipūrvak vyāpār rahit] hain, [tādrashāḥ] vaise [ekendriyāḥ jīvāḥ] ekendriy jīv [gneyāḥ] jānanā.

ṭīkāḥ– yah, ekendriyoṅko chaitanyakā astitva hone sambandhī draṣhṭāntakā kathan hai. --------------------------------------------------------------------------

jevā jīvo aṇḍastha, mūrchhāvastha vā garbhastha chhe;
tevā badhā ā pañchavidh ekendri jīvo jāṇaje. 113.