Panchastikay Sangrah-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 118.

< Previous Page   Next Page >


Page 175 of 264
PDF/HTML Page 204 of 293

 

kahānajainashāstramālā] navapadārthapūrvak–mokṣhamārgaprapañchavarṇan

[
175

suranaranārakatiryacho varṇarasasparshagandhashabdagnāḥ.
jalacharasthalacharakhacharā balinaḥ pañchendriyā jīvāḥ.. 117..

pañchendriyaprakārasūchaneyam. ath sparshanarasanaghrāṇachakṣhuḥshrotrendriyāvaraṇakṣhayopashamāt noindriyāvaraṇodaye sati sparsha– rasagandhavarṇashabdānān parichchhettāraḥ pañchendriyā amanaskāḥ. kechittu noindriyāvaraṇasyāpi kṣhayop–shamāt samanaskāshcha bhavanti. tatra devamanuṣhyanārakāḥ samanaskā ev, tiryañch ubhayajātīyā iti..117..

devā chauṇṇikāyā maṇuyā puṇ kammabhogabhūmīyā.
tiriyā bahuppayārā ṇeraiyā
puḍhavibheyagadā.. 118..

devāshchaturṇikāyāḥ manujāḥ punaḥ karmabhogabhūmijāḥ.
tiryañchaḥ bahuprakārāḥ nārakāḥ pr̥uthivībhedagatāḥ.. 118..

-----------------------------------------------------------------------------

gāthā 117

anvayārthaḥ– [varṇarasasparshagandhashabdagnāḥ] varṇa, ras, sparsha, gandha aur shabdako jānanevāle n[suranaranārakatiryaññchaḥ] dev–manuṣhya–nārak–tiryañch–[jalacharasthalacharakhacharāḥ] jo jalachar, sthalachar, khechar hote hain ve –[balinaḥ pañchendriyāḥ jīvāḥ] balavān pañchendriy jīv haĩn.

ṭīkāḥ– yah, pañchenndriy jīvoṅke prakārakī sūchanā hai.

sparshanendriy, rasanendriy, ghrāṇendriy, chakṣhurindriy aur shrotrendriyake āvaraṇake kṣhayopashamake kāraṇ, manake āvaraṇakā uday honese, sparsha, ras, gandha, varṇa aur shabdako jānanevāle jīv manarahit pañchendriy jīv hain; katipay [pañchendriy jīv] to, unhen manake āvaraṇakā bhī kṣhayopasham honese, manasahit [pañchendriy jīv] hote haĩn.

unamen, dev, manuṣhya aur nārakī manasahit hī hote hain; tiryañch donon jātike [arthāt manarahit tathā manasahit] hote haĩn.. 117..

gāthā 118

anvayārthaḥ– [devāḥ chaturṇikāyāḥ] devoṅke chār nikāy hain, [manujāḥ karmabhog– --------------------------------------------------------------------------

nar karmabhūmij bhogabhūmij, dev chār prakāranā,
tiryañch bahuvidh, nārakonā pr̥ithvīgat bhedo kahyā. 118.