Panchastikay Sangrah-Hindi (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 176 of 264
PDF/HTML Page 205 of 293

 

] pañchāstikāyasaṅgrah
[bhagavānashrīkundakunda

176

indriyabhedenoktānān jīvānān chaturgatisambandhatvenopasanhāro‘yam. devagatināmno devāyuṣhashchodayāddevāḥ, te cha bhavanavāsivyantarajyotiṣhkavaimānikanikāy–bhedāchchaturdhā. manuṣhyagatināmno manuṣhyāyuṣhashcha udayānmanuṣhyāḥ. te karmabhogabhūmijabhedāt dvedhā. tiryaggatināmnastiryagāyuṣhashcha udayāttiryañchaḥ. te pr̥uthivīshambūkayūkoddanshajalacharoragapakṣhiparisarpa– chatuṣhpadādibhedādanekadhā. narakagatināmno narakāyuṣhashcha udayānnārakāḥ. te ratnasharkarāvālukā– paṅkadhūmatamomahātamaḥprabhābhūmijabhedātsaptadhā. tatra devamanuṣhyanārakāḥ pañchendriyā eva. tiryañchastu kechitpañchendriyāḥ, kechidek–dvi–tri–chaturindriyā apīti.. 118.. ----------------------------------------------------------------------------- bhūmijāḥ] manuṣhya karmabhūmij aur bhogabhūmij aise do prakārake hain, [tiryañchaḥ bahuprakārāḥ] tiryañch anek prakārake hain [punaḥ] aur [nārakāḥ pr̥uthivībhedagatāḥ] nārakoṅke bhed unakī pr̥uthviyoṅke bhed jitane haĩn.

ṭīkāḥ– yah, indriyoṅke bhedakī apekṣhāse kahe gaye jīvoṅkā chaturgatisambandha darshāte hue upasanhār hai [arthāt yahān̐ ekendriy–dvīndriyādirūp jīvabhedoṅkā chār gatike sāth sambandha darshākar jīvabhedon upasanhār kiyā gayā hai].

devagatinām aur devāyuke udayase [arthāt devagatināmakarma aur devāyukarmake udayake nimittase] dev hote hain; ve bhavanavāsī, vyantar, jyotiṣhka aur vaimānik aise 1nikāyabhedoṅke kāraṇ chār prakārake haĩn. manuṣhyagatinām aur manuṣhyāyuke udayase manuṣhya hote hain; ve karmabhūmij aur bhogabhūmij aise bhedoṅke kāraṇ do prakārake haĩn. tiryañchagatinām aur tiryañchāyuke udayase tiryañch hote hain; ve pr̥ithvī, shambūk, jūn, ḍān̐s, jalachar, urag, pakṣhī, parisarpa, chatuṣhpād [chaupāye] ityādi bhedoṅke kāraṇ anek prakārake haĩn. narakagatinām aur narakāyuke udayase nārak hote hain; ve 2ratnaprabhābhūmij, sharkarāprabhābhūmij, bālukāprabhābhūmij, paṅkaprabhābhūmij, dhūmaprabhābhūmij, tamaḥprabhābhūmij aur mahātamaḥprabhābhūmij aise bhedoṅke kāraṇ sāt prakārake haĩn.

unamen, dev, manuṣhya aur nārakī pañchendriy hī hote haĩn. tiryañch to katipay -------------------------------------------------------------------------- 1. nikāy = samūh 2. ratnaprabhābhūmij = ratnaprabhā nāmakī bhūmimen [–pratham narakamen] utpanna .