kahānajainashāstramālā] navapadārthapūrvak–mokṣhamārgaprapañchavarṇan
anyāsādhāraṇajīvakāryakhyāpanametat.
chaitanyasvabhāvatvātkartr̥usthāyāḥ kriyāyāḥ gnapterdrasheshcha jīv ev kartā, na tatsambandhaḥ pudgalo, yathākāshādi. sukhābhilāṣhakriyāyāḥ duḥkhodvegakriyāyāḥ svasamveditahitāhitanirvirtanakriyāyāshcha chaitanyavivartarūpasaṅkalpaprabhavatvātsa ev kartā, nānyaḥ. shubhāshubhākarmaphalabhūtāyā iṣhṭāniṣhṭa– viṣhayopabhogakriyāyāshcha sukhaduḥkhasvarūpasvapariṇāmakriyāyā iv sa ev kartā, nānyaḥ. etenāsādhāraṇakāryānumeyatvan pudgalavyatiriktasyātmano dyotitamiti.. 122.. ----------------------------------------------------------------------------- hit–ahitako [shubh–ashubh bhāvoṅko] karatā hai [vā] aur [tayoḥ phalan bhuṅkte] unake phalako bhogatā hai.
aise jo jīvake kārya ve yahān̐ darshāye hain].
chaitanyasvabhāvapaneke kāraṇ, kartr̥usthit [kartāmen rahanevālī] kriyākā–gnapti tathā drashikā–jīv hī kartā hai; usake sambandhamen rahā huā pudgal usakā kartā nahīn hai, jis prakār ākāshādi nahīn hai usī prakāra. [chaitanyasvabhāvake kāraṇ jānane aur dekhane kī kriyākā jīv hī kartā hai; jahān̐ jīv hai vahān̐ chār arūpī achetan dravya bhī hain tathāpi ve jis prakār jānane aur dekhane kī kriyāke kartā nahīn hai usī prakār jīvake sāth sambandhamen rahe hue karma–nokarmarūp pudgal bhī us kriyāke kartā nahīn hai.] chaitanyake vivartarūp [–parivartanarūp] saṅkalpakī utpatti [jīvamen] honeke kāraṇ, sukhakī abhilāṣhārūp kriyākā, duḥkhake udvegarūp kriyākā tathā svasamvedit hit–ahitakī niṣhpattirūp kriyākā [–apanese sañchetan kiye jānevāle shubh–ashubh bhāvoṅko rachanerūp kriyākā] jīv hī kartā hai; anya nahīn hai. shubhāshubh karmake phalabhūt iṣhṭāniṣhṭaviṣhayopabhogakriyākā, sukh– duḥkhasvarūp svapariṇāmakriyākī bhān̐ti, jīv hī kartā hai; anya nahī̃n.
isase aisā samajhāyā ki [uparokta] asādhāraṇ kāryon dvārā pudgalase bhinna aisā ātmā anumey [–anumān kar sakane yogya] hai. -------------------------------------------------------------------------- iṣhṭāniṣhṭa viṣhay jisamen nimittabhūt hote hain aise sukhaduḥkhapariṇāmoṅke upabhogarūp kriyāko jīv karatā hai