kahānajainashāstramālā] navapadārthapūrvak–mokṣhamārgaprapañchavarṇan
ākāshādīnāmachetanatvasāmānye punaranumānametat. sukhaduḥkhagnānasya hitaparikarmaṇo‘hitabhīrutvasya cheti chaitanyavisheṣhāṇān nityamanupalabdher– vidyamānachaitanyasāmānyā evākāshādayo‘jīvā iti.. 125.. -----------------------------------------------------------------------------
anvayārthaḥ– [sukhaduḥkhagnānan vā] sukhaduḥkhakā gnān [hitaparikarma] hitakā udyam [cha] aur [ahitabhīrutvam] ahitakā bhay– [yasya nityan na vidyate] yah jise sadaiv nahīn hote, [tam] use [shramaṇāḥ] shramaṇ [ajīvam bruvanti] ajīv kahate haĩn.
ṭīkāḥ– yah punashcha, ākāshādikā achetanatvasāmānya nishchit karaneke liye anumān hai.
ākāshādiko sukhaduḥkhakā gnān, hitakā udyam aur ahitakā bhay–in chaitanyavisheṣhoṅkī sadā anupalabdhi hai [arthāt yah chaitanyavisheṣh ākāshādiko kisī kāl nahīn dekhe jāte], isaliye [aisā nishchit hotā hai ki] ākāshādi ajīvoṅko chaitanyasāmānya vidyamān nahīn hai.
bhāvārthaḥ– jise chetanatvasāmānya ho use chetanatvavisheṣh honā hī chāhie. jise chetanatvavisheṣh na ho use chetanatvasāmānya bhī nahīn hotā. ab, ākāshādi pān̐ch dravyoṅko sukhaduḥkhakā sañchetan, hit ke lie prayatna aur ahitake lie bhīti–yah chetanatvavisheṣh kabhī dekhe nahīn jāte; isaliye nishchit hotā hai ki ākāshādiko chetanatvasāmānya bhī nahīn hai, arthāt achetanatvasāmānya hī hai.. 125.. -------------------------------------------------------------------------- hit aur ahitake sambandhamen āchāryavar shrī jayasenāchāryadevakr̥ut tātparyavr̥utti nāmak ṭīkāmen nimnoktānusār
agnānī jīv phūlakī mālā, strī, chandanādikoe tathā unake kāraṇabhūt dānapūjādiko hit samajhate hain aur
nishchayaratnatrayapariṇat paramātmadravyako hit samajhate hain aur ākulatāke utpādak aise duḥkhako tathā usake
kāraṇabhūt mithyātvarāgādipariṇat ātmadravyako ahit samajhate haĩn.