Panchastikay Sangrah-Hindi (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 198 of 264
PDF/HTML Page 227 of 293

 

] pañchāstikāyasaṅgrah
[bhagavānashrīkundakunda

prashastarāgasvarūpākhyānametat.

arhatsiddhasādhuṣhu bhaktiḥ, dharme vyavahārachāritrānuṣhṭhāne vāsanāpradhānā cheṣhṭā, -----------------------------------------------------------------------------

ṭīkāḥ– yah, prashasta rāgake svarūpakā kathan hai.

1arhanta–siddha–sādhuoṅke prati bhakti, dharmamen–vyavahārachāritrake 2anuṣhṭhānamen– 3bhāvanāpradhān cheṣhṭā aur guruoṅkā–āchāryādikā–rasikabhāvase 4anugaman, yah ‘prashasta rāg’ hai kyoṅki usakā viṣhay prashasta hai. --------------------------------------------------------------------------

[nirdoṣh paramātmāse pratipakṣhabhūt aise ārta–raudradhyānon dvārā upārjit jo gnānāvaraṇādi prakr̥itiyān̐ unakā,

rāgādivikalparahit dharma–shukladhyānon dvārā vināsh karake, jo kṣhudhādi aṭhārah doṣh rahit aur kevalagnānādi
ananta chatuṣhṭay sahit hue, ve arhanta kahalāte haĩn.

laukik añjanasiddha ādise vilakṣhaṇ aise jo gnānāvaraṇādi–aṣhṭakarmake abhāvase samyaktvādi–aṣhṭaguṇātmak

hain aur lokāgramen basate hain, ve siddha haĩn.

vishuddha gnānadarshan jisakā svabhāv hai aise ātmatattvakī nishchayaruchi, vaisī hī gnapti, vaisī hī nishchal–

anubhūti, paradravyakī ichchhāke parihārapūrvak usī ātmadravyamen pratapan arthāt tapashcharaṇ aur svashaktiko gope
binā vaisā hī anuṣhṭhān–aise nishchayapañchāchārako tathā usake sādhak vyavahārapañchāchārako–ki jisakī vidhi
āchārādishāstrommen kahī hai usee–arthāt ubhay āchārako jo svayam ācharate hai aur dūsaroṅko usakā ācharaṇ
karāte hain, ve āchārya haĩn.

pān̐ch astikāyommen jīvāstikāyako, chhah dravyommen shuddhajīvadravyako, sāt tattvomen shuddhajīvatattvako aur nav

padārthommen shuddhajīvapadāthakoe jo nishchayanayase upādey kahate hain tathā bhedābhedaratnatrayasvarūp mokṣhamārgakī prarūpaṇā
karate hain aur svayam bhāte [–anubhav karate ] hain, ve upādhyāy haĩn.

nishchay–chaturvidh–ārādhanā dvārā jo shuddha ātmasvarūpakī sādhanā karate hain, ve sādhu haĩn.]

198

1. arhanta–siddha–sādhuommen arhanta, siddha, āchārya, upādhyāy aur sādhu pān̐choṅkā samāvesh ho jātā hai kyoṅki ‘sādhuon’men āchārya, upādhyāy aur sādhu tīnakā samāvesh hotā hai.

2. anuṣhṭhān = ācharaṇ; ācharanā; amalamen lānā.

3. bhāvanāpradhān cheṣhṭā = bhāvapradhān pravr̥utti; shubhabhāvapradhān vyāpāra.

4. anugaman = anusaraṇ; āgnāṅkitapanā; anukūl vartana. [guruoṅke prati rasikabhāvase
(ullāsase, utsāhase) āgnāṅkit vartanā vah prashasta rāg hai.]