Panchastikay Sangrah-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Nirjara padarth ka vyakhyan Gatha: 144.

< Previous Page   Next Page >


Page 207 of 264
PDF/HTML Page 236 of 293

 

kahānajainashāstramālā] navapadārthapūrvak–mokṣhamārgaprapañchavarṇan

[
207

ath nirjarāpadārthavyākhyānam.

samvarajogehin judo tavehin jo chiṭṭhade bahuvihehĩn.
kammāṇan ṇijjaraṇan bahugāṇan
kuṇadi so ṇiyadan.. 144..

samvarayogābhyān yuktastapobhiryashcheṣhṭate bahuvidhaiḥ.
karmaṇān nirjaraṇan bahukānān karoti sa niyatam.. 144..

nirjarāsvarūpākhyānametat.

shubhāshubhapariṇāmanirodhaḥ samvaraḥ, shuddhopayogo yogaḥ. tābhyān yuktastapobhiranashanāvamaudarya– vr̥uttiparisaṅkhyānarasaparityāgaviviktashayyāsanakāyakleshādibhedādbahiraṅgaiḥ prāyashchittavinayavaiyāvr̥uttya– svādhyāyavyutsargadhyānabhedādantaraṅgaishcha bahuvidhairyashcheṣhṭate sa khalu -----------------------------------------------------------------------------

ab nirjarāpadārthakā vyākhyān hai.

gāthā 144

anvayārthaḥ– [samvarayogābhyām yuktaḥ] samvar aur yogase [shuddhopayogase] yukta aisā [yaḥ] jo jīv [bahuvidhaiḥ tapobhiḥ cheṣhṭate] bahuvidh tapon sahit pravartatā hai, [saḥ] vah [niyatam] niyamase [bahukānām karmaṇām] anek karmoṅkī [nirjaraṇan karoti] nirjarā karatā hai.

ṭīkāḥ– yah, nirjarāke svarūpakā kathan hai.

samvar arthāt shubhāshubh pariṇāmakā nirodh, aur yog arthāt shuddhopayog; unase [–samvar aur yogase] yukta aisā jo [puruṣh], anashan, avamaudarya, vr̥uttiparisaṅkhyān, rasaparityāg, viviktashayyāsan tathā kāyakleshādi bhedomvāle bahiraṅg tapon sahit aur prāyashchitta, vinay, vaiyāvr̥uttya, svādhyāy, vyutsarga aur dhyān aise bhedomvāle antaraṅg tapon sahit–is prakār bahuvidh 1tapon sahit -------------------------------------------------------------------------

1. jis jīvako sahajashuddhasvarūpake pratapanarūp nishchay–tap ho us jīvake, haṭh rahit vartate hue anashanādisambandhī bhāvoṅko tap kahā jātā hai.
usamen vartatā huā shuddhirūp ansh vah nishchay–tap hai aur
shubhapanerūp anshako vyavahār–tap kahā jātā hai. [mithyādraṣhṭiko nishchay–
tap nahīn hai isaliye usake anashanādisambandhī shubh bhāvoṅko vyavahār–tap bhī nahīn kahā jātā ; kyoṅki jahān̐
yathārtha tapakā sadbhāv hī nahīn hai, vahān̐ un shubh bhāvommen ārop kisakā kiyā jāve?]

je yog–samvarayukta jīv bahuvidh tapo sah pariṇame,
tene niyamathī nirjarā bahu karma kerī thāy chhe. 144.