218
dravyakarmamokṣhahetuparamasamvararūpeṇ bhāvamokṣhasvarūpākhyānametat. āsravaheturhi jīvasya moharāgadveṣharūpo bhāvaḥ. tadabhāvo bhavati gnāninaḥ. tadabhāve bhavatyāsravabhāvābhāvaḥ. āsravabhāvābhāve bhavati karmābhāvaḥ. karmābhāven bhavati sārvagnan sarva– darshitvamavyābādhamindriyavyāpārātītamanantasukhatvañcheti. sa eṣh jīvanmuktināmā bhāvamokṣhaḥ. kathamiti chet. bhāvaḥ khalvatra vivakṣhitaḥ karmāvr̥uttachaitanyasya kramapravartamānagnaptikriyārūpaḥ. sa khalu sansāriṇo‘nādimohanīyakarmodayānuvr̥uttivashādashuddho dravyakarmāsravahetuḥ. sa tu gnānino moharāg– dveṣhānuvr̥uttirūpeṇ prahīyate. tato‘sya āsravabhāvo nirudhyate. tato niruddhāsravabhāvasyāsya mohakṣhayeṇātyantanirvikāramanādimudritānantachaitanyavīryasya shuddhagnaptikriyārūpeṇāntarmuhūrta– mativāhya yugapañgnānadarshanāvaraṇāntarāyakṣheyaṇ kathañchich kūṭasthagnānatvamavāpya gnaptikriyārūpe kramapravr̥uttyabhāvādbhāvakarma vinashyati. -----------------------------------------------------------------------------
āsravakā hetu vāstavamen jīvakā moharāgadveṣharūp bhāv hai. gnānīko usakā abhāv hotā hai. usakā abhāv hone par āsravabhāvakā abhāv hotā hai. āsravabhāvakā abhāv hone par karmakā abhāv hotā hai. karmakā abhāv hone par sarvagnatā, sarvadarshitā aur avyābādh, 1indriyavyāpārātīt, ananta sukh hotā hai. yah nimnānusār prakār spaṣhṭīkaraṇ haieḥ–
yahān̐ jo ‘bhāv’ 3vivakṣhit hai vah karmāvr̥ut [karmase āvr̥ut hue] chaitanyakī kramānusār pravartatī gnāptikriyārūp hai. vah [kramānusār pravartatī gnaptikriyārūp bhāv] vāstavamen sansārīko anādi kālase mohanīyakarmake udayakā anusaraṇ karatī huī pariṇatike kāraṇ ashuddha hai, dravyakarmāsravakā hetu hai. parantu vah [kramānusār pravartatī gnaptikriyārūp bhāv] gnānīko moharāgadveṣhavālī pariṇatirūpase hāniko prāpta hotā hai isaliye use āsravabhāvako nirodh hotā hai. isaliye jise āsravabhāvakā nirodh huā hai aise us gnānīko mohake kṣhay dvārā atyanta nirvikārapanā honese, jise anādi kālase ananta chaitanya aur [ananta] vīrya mund gayā hai aisā vah gnānī [kṣhīṇamoh guṇasthānamen] shuddha gnaptikriyārūpase antarmuhūrta vyatīt karake yugapad gnānāvaraṇ, darshanāvaraṇ aur antarāyakā kṣhay honese kathañchit 1kūṭastha gnānako prāpta karatā hai aur is prakār use gnaptikriyāke rūpamen kramapravr̥uttikā abhāv honese bhāvakarmakā vināsh hotā hai. ------------------------------------------------------------------------- 1. indriyavyāpārātīt=indriyavyāpār rahita. 2. jīvanmukti = jīvit rahate hue mukti; deh hone par bhī mukti. 3. vivakṣhit=kathan karanā hai.