Panchastikay Sangrah-Hindi (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 225 of 264
PDF/HTML Page 254 of 293

 

kahānajainashāstramālā] navapadārthapūrvak–mokṣhamārgaprapañchavarṇan

[
225

svasamayaparasamayopādānavyudāsapurassarakarmakṣhayadvāreṇ jīvasvabhāvaniyatacharitasya mokṣha– mārgatvadyotanametat.

sansāriṇo hi jīvasya gnānadarshanāvasthitatvāt svabhāvaniyatasyāpyanādimohanīyo– dayānuvr̥uttiparatvenoparaktopayogasya sataḥ samupāttabhāvavaishvarupyatvādaniyataguṇaparyāyatvan parasamayaḥ paracharitamiti yāvat. tasyaivānādimohanīyodayānuvr̥uttiparatvamapāsyātyantashuddhopayogasya sataḥ samupāttabhāvaikyarupyatvānniyataguṇaparyāyatvan svasamayaḥ svacharitamiti yāvat ath khalu yadi kathañchanodbhinnasamyaggnānajyotirjīvaḥ parasamayan vyudasya svasamayamupādatte tadā karmabandhādavashyan bhrashyati. yato hi jīvasvabhāvaniyatan charitan mokṣhamārga iti.. 155.. -----------------------------------------------------------------------------

ṭīkāḥ– svasamayake grahaṇ aur parasamayake tyāgapūrvak karmakṣhay hotā hai– aise pratipādan dvārā yahān̐ [is gāthāmen] ‘jīvasvabhāvamen niyat chāritra vah mokṣhamārga hai’ aisā darshāyā hai.

sansārī jīv, [dravya–apekṣhāse] gnānadarshanamen avasthit honeke kāraṇ svabhāvamen niyat [–nishchalarūpase sthit] hone par bhī jab anādi mohanīyake udayakā anusaraṇ karake pariṇati karane ke kāraṇ uparakta upayogavālā [–ashuddha upayogavālā] hotā hai tab [svayam] bhāvoṅkā vishvarūpapanā [–anekarūpapanā] grahaṇ kiyā honakee kāraṇ usee jo aniyataguṇaparyāyapanā hotā hai vah parasamay arthāt parachāritra hai; vahī [jīv] jab anādi mohanīyake udayakā anusaraṇ karane vālī pariṇati karanā chhoṛakar atyanta shuddha upayogavālā hotā hai tab [svayam] bhāvakā ekarūpapanā grahaṇ kiyā honeke kāraṇ use jo niyataguṇaparyāyapanā hotā hai vah svasamay arthāt svachāritra hai.

1
2
3

ab, vāstavamen yadi kisī bhī prakār samyaggnānajyoti pragaṭ karake jīv parasamayako chhoṛakar svasamayako grahaṇ karatā hai to karmabandhase avashya chhūṭatā hai; isaliye vāstavamen [aisā nishchit hotā hai ki] jīvasvabhāvamen niyat chāritra vah mokṣhamārga hai.. 155.. ------------------------------------------------------------------------- 1. uparakta=uparāgayukta [kisī padārthamen honevālā. anya upādhike anurūp vikār [arthāt anya upādhi jisamen

nimittabhūt hotī hai aisī aupādhik vikr̥uti–malinatā–ashuddhi] vah uparāg hai.]

2. aniyat=anishchit; anekarūp; vividh prakārake. 3. niyat=nishchit; ekarūp; amuk ek hī prakārake.