buddhiprasare cha sati shubhasyāshubhasya vā karmaṇo na nirodho‘sti. tato rāgakalivilāsamūl evāyamanarthasantān iti.. 168..
siddhesu kuṇadi bhattin ṇivvāṇan teṇ pappodi.. 169..
siddheṣhu karoti bhaktin nirvāṇan ten prāpnoti.. 169..
rāgakaliniḥsheṣhīkaraṇasya karaṇīyatvākhyānametat. ----------------------------------------------------------------------------- aur buddhiprasār hone par [–chittakā bhramaṇ hone par], shubh tathā ashubh karmakā nirodh nahīn hotā. isalie, is anarthasantatikā mūl rāgarūp kleshakā vilās hī hai.
bhāvārthaḥ– arhantādikī bhakti bhī rāg binā nahīn hotī. rāgase chittakā bhramaṇ hotā hai; chittake bhramaṇase karmabandh hotā hai. isalie in anarthoṅkī paramparākā mūl kāraṇ rāg hī hai.. 168.. 2
anvayārthaḥ– [tasmāt] isalie [nivr̥uttikāmaḥ] mokṣhārthī jīv [nissaṅgaḥ] niḥsaṅg [cha] aur [nirmamaḥ] nirmam [bhūtvā punaḥ] hokar [siddheṣhu bhakti] siddhoṅkī bhakti [–shuddhātmadravyamen sthiratārūp pāramārthik siddhabhakti] [karoti] karatā hai, [ten] isalie vah [nirvāṇan prāpnoti] nirvāṇako prāpta karatā hai.
ṭīkāḥ– yah, rāgarūp kleshakā niḥsheṣh nāsh karaneyogya honekā nirūpaṇ hai. 3 -------------------------------------------------------------------------
te kāraṇe mokṣhechchhu jīv asaṅg ne nirmam banī
siddho taṇī bhakti kare, upalabdhi jethī mokṣhanī. 169.
246
1. buddhiprasār = vikalpoṅkā vistār; chittakā bhramaṇ; manakā bhaṭakanā; manakī chañchalatā.
2. is gāthākī shrī jayasenāchāryadevavirachit ṭīkāmen nimnānusār vivaraṇ diyā gayā haiḥ–mātra nityānand jisakā
svabhāv hai aise nij ātmāko jo jīv nahīn bhātā, us jīvako māyā–mithyā–nidānashalyatrayādik
samastavibhāvarūp buddhiprasār rokā nahīn jā sakatā aur yah nahīn rukanese [arthāt buddhiprasārakā nirodh nahīn
honese] shubhāshubh karmakā samvar nahīn hotā; isalie aisā siddha huā ki samasta anarthaparamparāoṅkā
rāgādivikalpa hī mūl hai.
3. niḥsheṣh = sampūrṇa; kiñchit sheṣh na rahe aisā.