maṅguppādadhuvattā sappaḍivakkhā havadi aikkā.. 8..
bhaṅgotpādadhrauvyātmikā sapratipakṣhā mavatyekā.. 8..
atrāstitvasvarūpamuktam. astitvan hi sattā nām sato bhāvaḥ sattvam. na sarvathā nityatayā sarvathā kṣhaṇikatayā vā vidyamānamātran vastu. sarvathā nityasya vastunastattvataḥ kramabhuvān bhāvānāmabhāvātkuto vikāravattvam. sarvathā kṣhaṇikasya cha tattvataḥ pratyabhignānābhāvāt kut ekasantānatvam. tataḥ pratyabhignānahetubhūten kenachitsvarūpeṇ dhrauvyamālambyamānan kābhyāñchitkramapravr̥uttābhyān svarūpābhyān pralīyamānamupajāyamānan chaikakālamev paramārthatastritayīmavasthān bibhrāṇan vastu sadavabodhyam. at ev sattāpyutpādavyayadhrauvyātmikā‘vaboddhavyā, bhāvabhāvavatoḥ kathañchidekasvarūpatvāt. sā cha trilakṣhaṇasya -----------------------------------------------------------------------------
anvayārthaḥ– [sattā] sattā [bhaṅgotpādadhrauvyātmikā] utpādavyayadhrauvyātmak, [ekā] ek, [sarvapadārthā] sarvapadārthasthit, [savishvarūpā] savishvarūp, [anantaparyāyā] anantaparyāyamay aur [sapratipakṣhā] sapratipakṣha [bhavati] hai.
ṭīkāḥ– yahān̐ astitvakā svarūp kahā hai.
astitva arthāt sattā nāmak satkā bhāv arthāt 1sattva.
vidyamānamātra vastu na to sarvathā nityarūp hotī hai aur na sarvathā kṣhaṇikarūp hotī hai. sarvathā nitya vastuko vāstavamen kramabhāvī bhāvoṅkā abhāv honese vikār [–parivartan, pariṇām] kahān̐se hogā? aur sarvathā kṣhaṇik vastumen vāstavamen 2pratyabhignānakā abhāv honese ekapravāhapanā kahān̐se rahegā? isaliyee pratyabhignānake hetubhūt kisī svarūpase dhruv rahatī huī aur kinhīn do kramavartī svarūponse naṣhṭa hotī huī tathā utpanna hotī huī – isaprakār paramārthataḥ ek hī kālamen tigunī [tīn anshavālī] avasthāko dhāraṇ karatī huī vastu sat jānanā. isaliye ‘sattā’ bhī
--------------------------------------------------------------------------
sarvārthaprāpta, savishvarūp, anantaparyayavant chhe,
sattā janam–lay–dhrauvyamay chhe, ek chhe, savipakṣha chhe. 8.
20
1. sattva=satpanān; astitvapanā; vidyamānapanā; astitvakā bhāv; ‘hai’ aisā bhāva.
2. vastu sarvathā kṣhaṇik ho to ‘jo pahale dekhanemen [–jānanemen] āī thī vahī yah vastu hai’ aisā gnān nahīn ho
sakatā.