rūpatvamekarūpatvamanantaparyāyatvamekaparyāyatvan cha pratipāditan sattāyāstatsarvan tadanarthāntarabhūtasya dravyāsyaiv draṣhṭavyam. tato na kashchidapi teṣhu sattā visheṣho‘vashiṣhyet yaḥ sattān vastuto dravyātpr̥uthak vyavasthāpayediti.. 9..
guṇapajjayāsayan vā jan tan bhaṇṇanti savvaṇhu.. 10..
guṇapayāyāshrayan vā yattadbhaṇanti sarvagnā.. 10..
atra tredhā dravyalakṣhaṇamuktam. sadrravyalakṣhaṇam uktalakṣhaṇāyāḥ sattāyā avisheṣhādrravyasya satsvarūpamev lakṣhaṇam. na chānekāntātmakasya dravyasya sanmātramev svan rūpan yato lakṣhyalakṣhaṇavibhāgābhāv iti. utpād– ----------------------------------------------------------------------------- anekapanā, sarvapadārthasthitapanā, ekapadārthasthitapanā, vishvarūpapanā, ekarūpapanā, anantaparyāyamayapanā aur ekaparyāyamayapanā kahā gayā vah sarva sattāse anarthāntarabhūt [abhinnapadārthabhūt, ananyapadārthabhūt] dravyako hī dekhanā [arthāt satpanā, asatpanā, trilakṣhaṇapanā, atrilakṣhaṇapanā ādi samasta sattāke visheṣh dravyake hī hai aisā mānanā]. isaliye unamen [–un sattāke visheṣhomen] koī sattāvisheṣh sheṣh nahīn rahatā jo ki sattāko vastutaḥ [paramārthataḥ] dravyase pr̥uthak sthāpit kare .. 9..
anvayārthaḥ– [yat] jo [sallakṣhaṇakam] ‘sat’ lakṣhaṇavālā hai, [utpādavyayadhruvatvasanyuktam] jo utpādavyayadhrauvyasanyukta hai [vā] athavā [guṇaparyāyāshrayam] jo guṇaparyāyoṅkā āshray hai, [tad] usee [sarvagnāḥ] sarvagna [dravyan] dravya [bhaṇanti] kahate haĩn.
ṭīkāḥ– yahān̐ tīn prakārase dravyakā lakṣhaṇ kahā hai.
‘sat’ dravyakā lakṣhaṇ hai. purvokta lakṣhaṇavālī sattāse dravya abhinna honeke kāraṇ ‘sat’ svarūp hī dravyakā lakṣhaṇ hai. aur anekāntātmak dravyakā satmātra hī svarūp nahīn hai ki jisase lakṣhyalakṣhaṇake vibhāgakā abhāv ho. [sattāse dravya abhinna hai isaliye dravyakā jo sattārūp svarūp vahī --------------------------------------------------------------------------
chhe sattva lakṣhaṇ jehanun, utpādavyayadhruvayukta je,
guṇaparyayāshray jeh, tene dravya sarvagno kahe. 10.
26