kahānajainashāstramālā] ṣhaḍdravya–pañchāstikāyavarṇan
atrāsatprādurbhāvatvamutpādasya saduchchhedatvan vigamasya niṣhiddham.
bhāvasya sato hi dravyasya na dravyatven vināshaḥ, abhāvasyāsato‘nyadravyasya na dravyatvenotpādaḥ. kintu bhāvāḥ santi dravyāṇi saduchchhedamasadutpādan chāntareṇaiv guṇaparyāyeṣhu vināshamutpādan chārabhante. yathā hi ghr̥utotpatau gorasasya sato na vināshaḥ na chāpi gorasavyatiriktasyārthāntarasyāsataḥ utpādaḥ kintu gorasasyaiv saduchchhedamasadutpādan chānupalabh–mānasya sparsharasagandhavarṇādiṣhu pariṇāmiṣhu guṇeṣhu pūrvāvasthayā vinashyatsūttarāvasthayā prādarbhavatsu nashyati cha navanītaparyāyo ghatr̥uparyāy utpadyate, tathā sarvabhāvānāmapīti.. 15..
-----------------------------------------------------------------------------
ṭīkāḥ– yahān̐ utpādamen asatke prādurbhāvakā aur vyayamen satke vināshakā niṣhedh kiyā hai [arthāt utpād honese kahīn asatkī utpatti nahīn hotī aur vyay honese kahīn satkā vināsh nahīn hotā ––aisā is gāthāmen kahā hai].
bhāvakā–sat dravyakā–dravyarūpase vināsh nahīn hai, abhāvakā –asat anyadravyakā –dravyarūpase utpād nahīn hai; parantu bhāv–sat dravyon, satke vināsh aur asatke utpād binā hī, guṇaparyāyommen vināsh aur utpād karate haĩn. jisaprakār ghīkī utpattimen gorasakā–satkā–vināsh nahīn hai tathā gorasase bhinna padārthāntarakā–asatkā–utpād nahīn hai, kintu gorasako hī, satkā vināsh aur asatkā utpād kiye binā hī, pūrva avasthāse vināsh prāpta hone vāle aur uttar avasthāse utpanna hone vāle sparsha–ras–gandh–varṇādik pariṇāmī guṇommen makkhanaparyāy vināshako prāpta hotī hai tathā ghīparyāy utpanna hotī hai; usīprakār sarva bhāvoṅkā bhī vaisā hī hai [arthāt samasta dravyoṅko navīn paryāyakī utpattimen satkā vināsh nahīn hai tathā asatkā utpād nahīn hai, kintu satkā vināsh aur asatkā utpād kiye binā hī, pahalekī [purānī] avasthāse vināshako prāpta honevāle aur bādakī [navīn] avasthāse utpanna honevāle pariṇāmī guṇommen pahalekī paryāy vināsh aur bādakī paryāyakī utpatti hotī hai].. 15.. -------------------------------------------------------------------------- pariṇāmī=pariṇamit honevāle; pariṇāmavāle. [paryāyārthik nayase guṇ pariṇāmī hain arthāt pariṇamit hote haĩn.]