Panchastikay Sangrah-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 19.

< Previous Page   Next Page >


Page 39 of 264
PDF/HTML Page 68 of 293

 

kahānajainashāstramālā] ṣhaḍdravya–pañchāstikāyavarṇan

[
39

dravyamālakṣhyate, tadev tathāvidhobhayāvasthāvyāpinā pratiniyataik– vastutvanibandhanabhūten svabhāvenāvinaṣhṭamanutpannan vā vedyate. paryāyāstu tasya pūrvapūrvapariṇāmo–pamardottarottarapariṇāmotpādarūpāḥ praṇāshasambhavadharmāṇo‘bhidhīyante. te cha vastutven dravyādapr̥uthagbhūtā evoktāḥ. tataḥ paryāyaiḥ sahaikavastutvājjāyamānan mriyamāṇamati jīvadravyan sarvadānutpannā vinaṣhṭan draṣhṭavyam. devamanuṣhyādiparyāyāstu kramavartitvādupasthitātivāhitasvasamayā utpadyante vinashyanti cheti.. 18..

evan sado viṇāso asado jīvassa ṇatthi uppādo.
tāvadio jīvāṇan devo maṇuso tti gadiṇāmo.. 19..
evan sato vināsho‘sato jīvasya nāstyutpādaḥ.
tāvajjīvānān devo manuṣhya iti gatināma.. 19..

----------------------------------------------------------------------------- jo dravya 1pūrva paryāyake viyogase aur 2uttar paryāyake sanyogase honevālī ubhay avasthāko ātmasāt [apanerūp] karatā huā vinaṣhṭa hotā aur upajatā dikhāī detā hai, vahī [dravya] vaisī ubhay avasthāmen vyāpta honevālā jo pratiniyat ekavastutvake kāraṇabhūt svabhāv usake dvārā [–us svabhāvakī apekṣhāse] avinaṣhṭa evan anutpanna gnāt hotā hai; usakī paryāyen pūrva–pūrva pariṇāmake nāsharūp aur uttar–uttar pariṇāmake utpādarūp honese vināsh–utpādadharmavālī [–vināsh evan utpādarūp dharmavālī] kahī jātī hai, aur ve [paryāyen] vasturūpase dravyase apr̥uthagbhūt hī kahī gaī hai. isaliye, paryāyoṅke sāth ekavastupaneke kāraṇ janmatā aur maratā hone par bhī jīvadravya sarvadā anutpanna evan avinaṣhṭa hī dekhanā [–shraddhā karanā]; dev manuṣhyādi paryāyen upajatī hai aur vinaṣhṭa hotī hain kyoṅki ve kramavartī honese unakā svasamay upasthit hotā hai aur bīt jātā hai.. 18..

gāthā 19

anvayārthaḥ– [evan] isaprakār [jīvasya] jīvako [sataḥ vināshaḥ] satkā vināsh aur [asataḥ utpādaḥ] asatkā utpād [na asti] nahīn hai; [‘dev janmatā haie aur manuṣhya maratā hai’ – aisā kahā jātā hai usakā yah kāraṇ hai ki] [jīvānām] jīvoṅkī [devaḥ manuṣhyaḥ] dev, manuṣhya [iti gatinām] aisā gatināmakarma [tāvat] utane hī kālakā hotā hai. --------------------------------------------------------------------------

e rīte sat–vyay ne asat–utpād hoy na jīvane;
suranarapramukh gatināmano hadayukta kāḷ ja hoy chhe. 19.

1. pūrva = pahalekī. 2. uttar = bādakī