Panchastikay Sangrah-Hindi (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 40 of 264
PDF/HTML Page 69 of 293

 

background image
40
] pañchāstikāyasaṅgrah
[bhagavānashrīkundakunda
atra sadasatoravināshānutpādau sthitipakṣhatvenopanyastau.
yadi hi jīvo ya ev mriyate sa ev jāyate, ya ev jāyate sa ev mriyate, tadaivan sato
vināsho‘sat utpādashcha nāstīti vyavatiṣhṭhate. yattu devo jāyate manuṣhyo mriyate iti vyapadishyate
tadavadhr̥utakāladevamanuṣhyatvaparyāyanirvartakasya devamanuṣhyagatināmnastanmātratvādaviruddham. yathā hi mahato
veṇudaṇḍasyaikasya kramavr̥uttīnyane kāni parvāṇyātmīyātmīyapramāṇāvachchhinnatvāt parvāntaramagachchhanti
svasthāneṣhu bhāvabhājji parasthāneṣhvabhāvabhājji bhavanti, veṇudaṇḍastu sarveṣhvapi parvasthāneṣhu bhāvabhāgapi
parvāntarasambandhen parvāntarasambandhābhāvādabhāvabhāgbhavati; tathā niravadhitri–kālāvasthāyino
jīvadravyasyaikasya kramavr̥uttayo‘nekeḥ manuṣhyatvādiparyāyā ātmīyātmīyapramāṇā–vachchhinnatvāt
paryāyāntaramagachchhantaḥ svasthāneṣhu bhāvabhājaḥ parasthāneṣhvabhāvabhājo bhavanti, jīvadravyan tu
sarvaparyāyasthāneṣhu bhāvabhāgapi paryāyāntarasambandhen paryāyāntarasambandhābhāvādabhāvabhāgbhavati..19..
-----------------------------------------------------------------------------
ṭīkāḥ– yahān̐ satkā avināsh aur asatkā anutpād dhruvatāke pakṣhase kahā hai [arthāt
dhruvatākī apekṣhāse satkā vināsh yā asatkā utpād nahīn hotā–– aisā is gāthāmen kahā hai].

yadi vāstavamen jo jīv maratā hai vahī janmatā hai, jo jīv janmatā hai vahī maratā hai, to
isaprakār satkā vināsh aur asatkā utpād nahīn hai aisā nishchit hotā hai. aur ‘dev janmatā haie
aur manuṣhya maratā hai’ aisā jo kahā jātā hai vah [bhī] aviruddha hai kyoṅki maryādit kālakī
devatvaparyāy aur manuṣhyatvaparyāyako rachane vāle devagatināmakarma aur manuṣhyagatināmakarma mātra utane
kāl jitane hī hote haĩn. jisaprakār ek baḍẹ bān̐sake krramavartī anek
1parva apane–apane māpamen
maryādit honese anya parvamen na jāte hue apane–apane sthānommen bhāvavāle [–vidyamān] hain aur par
sthānommen abhāvavāle [–avidyamān] hain tathā bān̐s to samasta parvasthānommen bhāvavālā honepar bhī anya
parvake sambandha dvārā anya parvake sambandhakā abhāv honese abhāvavālā [bhī] hai; usīprakār niravadhi
trikāl sthit rahanevāle ek jīvadravyakī kramavartī anek manuṣhyatvādiparyāy apane–apane māpamen
maryādit honese anya paryāyamen na jātī huī apane–apane sthānommen bhāvavālī hain aur par sthānommen
abhāvavālī hain tathā jīvadravya to sarvaparyāyasthānomen bhāvavālā hone par bhī anya paryāyake sambandha dvārā
anya paryāyake sambandhakā abhāv honese abhāvavālā [bhī] hai.
--------------------------------------------------------------------------
1. parva=ek gāṇṭhase dūsarī gāṇṭh takakā bhāg; pora.