Panchastikay Sangrah-Hindi (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 42 of 264
PDF/HTML Page 71 of 293

 

background image
42
] pañchāstikāyasaṅgrah
[bhagavānashrīkundakunda
atrātyantāsadutpādatvan siddhasya niṣhiddham.
yathā stokakālānvayiṣhu nāmakarmavisheṣhodayanirvr̥utteṣhu jīvasya devādiparyāyeṣhvekasmin
svakāraṇanivr̥utau nivr̥utte‘bhūtapūrva ev chānyasminnutpanne nāsadutpattiḥ, tathā dīrdhakālā– nvayini
gnānāvaraṇādikarmasāmānyodayanirvr̥uttisansāritvaparyāye bhavyasya svakāraṇanivr̥uttau nivr̥utte sumutpanne
chābhūtapūrve siddhatvaparyāye nāsadutpattiriti. kin cha–yathā drāghīyasi veṇudaṇḍe vyavahitā–
vyavahitavichitrachitrakirmīratākhachitādhastanārdhabhāge ekāntavyavahitasuvishuddhordhvārdhabhāge‘vatāritā
draṣhṭiḥ samantato vichitrachitrakirmīratāvyāptin pashyantī samunaminoti tasya sarvatrāvishuddhatvan, tathā
kvachidapi jīvadravye vyavahitāvyavahitagnānāvaraṇādikarmakirmīratākhachitabahutarādhastanabhāge ekānta–
vyavahitasuvishuddhabahutarordhvabhāge‘vatāritā buddhiḥ samantato gnānāvaraṇādikarmakirmīratāvyāpti
vyavasyantī samanuminoti tasya sarvatrāvishuddhatvam. yathā cha tatra veṇudaṇḍe vyāptignānābhāsani–
bandhanavichitrachitra kirmīratānvayaḥ tathā cha kvachijjīvadravye gnānāvar–
-----------------------------------------------------------------------------
jisaprakār kuchh samay tak anvayarūpase [–sāth–sāth] rahane vālī, nāmakarmavisheṣhake udayase
utpanna honevālī jo devādiparyāyen unamense jīvako ek paryāy svakāraṇakī nivr̥utti honepar nivr̥utta ho
tathā anya koī abhūtapūrva paryāyahī utpannaho, vahān̐ asatkī utpatti nahīn hai; usīprakār dīrdha kāl
tak anvayarūpase rahanevālī, gnānavaraṇādikarmasāmānyake udayase utpanna honevālī sansāritvaparyāy
bhavyako svakāraṇakī nivr̥utti hone par nivr̥utta ho aur abhūtapūrva [–pūrvakālamen nahīn huī aisī]
siddhatvaparyāy utpanna ho, vahān̐ asatkī utpatti nahīn hai.
punashcha [visheṣh samajhāyā jātā hai.]ḥ–
jis prakār jisakā vichitra chitronse chitravichitra nīchekā ardha bhāg kuchh ḍhan̐kāhuā aur kuchh
bin ḍhan̐kā ho tathā suvishuddha [–achitrit] ūparakā ardha bhāg mātra ḍhan̐kā huā hī ho aise bahut lambe
bān̐s par draṣhṭi ḍālanese vah draṣhṭi sarvatra vichitra chatronse hue chitravichitrapanekī vyāptikā nirṇay karatī
huī ‘vah bān̐s sarvatra avishuddha hai [arthāt sampūrṇa raṅgabiraṅgā hai]’ aisā anumān karatī hai;
usīprakār jisakā gnānāvaraṇādi karmonse huā chitravichitratāyukta [–vividh vibhāvaparyāyavālā]
bahut baṛā nīchekā bhāg kuchh ḍhan̐kā huā aur kuchh bin ḍhan̐kā hai tathā suvishuddha [siddhaparyāyavālā],
bahut baṛā ūparakā bhāg mātra ḍhan̐kā huā hī hai aise kisī jīvadravyamen buddhi lagānese vah buddhi sarvatra
gnānāvaraṇādi karmase hue chitravichitrapanekī vyāptikā nirṇay karatī huī ‘vah jīv sarvatra avishuddha hai
[arthāt sampūrṇa sansāraparyāyavālā hai]’ aisā anumān karatī hai. punashcha jis prakār us bān̐samen
vyāptignānābhāsakā kāraṇ [nīcheke khule bhāgamen] vichitra chitronse hue chitravichitrapanekā anvay [–
santati, pravāh] hai, usīprakār us jīvadravyamen vyāptignānābhāsakā kāraṇ [nicheke khule bhāgamen]