66
] pañchāstikāyasaṅgrah
[bhagavānashrīkundakunda
svapradeshopasanhāreṇ tadvayāpnotyaṇusharīramiti.. 33..
savvattha atthi jīvo ṇa ya ekko ekkakāy ekkaṭṭho.
ajjhavasāṇavisiṭṭho chiṭṭhadi maliṇo rajamalehĩn.. 34..
sarvatrāsti jīvo na chaik ekakāye aikyasthaḥ.
adhyavasānavishiṣhṭashcheṣhṭate malino rajomalaiḥ.. 34..
atra jīvasya dehāddehāntare‘stitvan, dehātpr̥uthagbhūtatvan, dehāntarasañcharaṇakāraṇan chopanyastam.
-----------------------------------------------------------------------------
vyāpta hotā hai, usī prakār jīv anya chhoṭe sharīramen sthitiko prāpta hone par svapradeshoṅke saṅkoch
dvārā us chhoṭe sharīramen vyāpta hotā hai.
bhāvārthaḥ– tīn lok aur tīn kālake samasta dravya–guṇ–paryāyoṅko ek samayamen prakāshit
karanemen samartha aise vishuddha–darshanagnānasvabhāvavāle chaitanyachamatkāramātra shuddhakvavāstikāyase vilakṣhaṇ
mithyātvarāgādi vikalpon dvārā upārjit jo sharīranāmakarma usase janit [arthāt us
sharīranāmakarmakā uday jisamen nimitta hai aise] saṅkochavistārake ādhīnarūpase jīv sarvotkr̥uṣhṭa
avagāharūpase pariṇamit hotā huā sahasrayojanapramāṇ mahāmatsyake sharīramen vyāpta hotā hai, jaghanya
avagāharūpase pariṇamit hotā huā utsedh ghanāṅgulake asaṅkhyātaven bhāg jitane labdhyaparyāpta
sūkṣhmanigodake sharīramen vyāpta hotā hai aur madhyam avagāharūpase pariṇamit hotā huā madhyam sharīramen
vyāpta hotā hai.. 33..
gāthā 34
anvayārthaḥ– [jīvaḥ] jīv [sarvatra] sarvatra [kramavartī sarva sharīromen] [asti] hai [cha] aur
[ekakāye] kisī ek sharīramen [aikyasthaḥ] [kṣhīranīravat] ekarūpase rahatā hai tathāpi [na ekaḥ]
usake sāth ek nahīn hai; [adhyavasānavishiṣhṭaḥ] adhyavasāyavishiṣhṭa vartatā huā [rajomalaiḥ malinaḥ]
rajamal [karmamal] dvārā malin honese [cheṣhṭate] vah bhamaṇ karatā hai.
ṭīkāḥ– yahān̐ jīvakā dehase dehāntaramen [–ek sharīrase anya sharīramen] astitva, dehase pr̥uthaktva
tathā dehāntaramen gamanakā kāraṇ kahā hai.
--------------------------------------------------------------------------
tan tan dhare jīv, tan mahīn aikayastha paṇ nahi ek chhe,
jīv vividh adhyavasāyayut, rajamaḷamalin thaīne bhame. 34.