Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 39.

< Previous Page   Next Page >


Page 73 of 264
PDF/HTML Page 102 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–pa.nchAstikAyavarNan

[
73

kR^itakR^ityatvAchcha svato.avyatiriktasvAbhAvikasukha.n j~nAnamev chetaya.nt iti.. 38..

savve khalu kammaphala.n thAvarakAyA tasA hi kajjajuda.n.
pANittamadikka.ntA
NANa.n vi.nda.nti te jIvA.. 39..

sarve khalu karmaphala.n sthAvarakAyAstrasA hi kAryayutam.
prANitvamatikrA.ntAH j~nAna.n vi.ndanti te jIvAH.. 39..

----------------------------------------------------------------------------- dvArA ‘j~nAn’ ko hI – ki jo j~nAn apanese 1avyatirikta svAbhAvik sukhavAlA hai usIko –chetate hai.n, kyo.nki unho.nne samasta vIryA.ntarAyake kShayase ananta vIryako prApta kiyA hai isaliye unako [vikArI sukhaduHkharUp] karmaphal nirjarit ho gayA hai aur atyanta 2kR^itakR^ityapanA huA hai [arthAt kuCh bhI karanA leshamAtra bhI nahI.n rahA hai].. 38..

gAthA 39

anvayArthaH– [sarve sthAvarakAyAH] sarva sthAvar jIvasamUh [khalu] vAstavame.n [karmaphala.n]

karmaphalako vedate hai.n, [trasAH] tras [hi] vAstavame.n [kAryayutam] kAryasahit karmaphalako vedate hai.n aur [prANitvam atikrA.ntAH] jo prANitvakA [–prANo.nkA] atikram kar gaye hai.n [te jIvAH] ve jIv [j~nAna.n] j~nAnako [vi.ndanti] vedate hai.n.

TIkAH– yahA.N, kaun kyA chetatA hai [arthAt kis jIvako kaunasI chetanA hotI hai] vah kahA

hai.

chetatA hai, anubhav karatA hai, upalabdha karatA hai aur vedatA hai –ye ekArtha hai.n [arthAt yah sab shabda ek arthavAle hai.n], kyo.nki chetanA, anubhUti, upalabdhi aur vedanAkA ek artha hai. vahA.N, sthAvar --------------------------------------------------------------------------

vede karamaphal sthAvaro, tras kAryayut phal anubhave,
prANitvathI atikrAnta je te jIv vede j~nAnane. 39.

1. avyatirikta = abhinna. [svAbhAvik sukh j~nAnase abhinna hai isaliye j~nAnachetanA svAbhAvik sukhake sa.nchetan– anubhavan–sahit hI hotI hai.]


2. kR^itakR^itya = kR^itakArya. [paripUrNa j~nAnavAle AtmA atyanta kR^itakArya hai.n isaliye, yadyapi unhe.n ana.nt vIrya pragaT
huA hai tathApi, unakA vIrya kAryachetanAko [karmachetanAko] nahI.n rachatA, [aur vikArI sukhaduHkh vinaShTa ho gaye
hai.n isaliye unakA vIrya karmaphal chetaneAko bhI nahI.n rachatA,] j~nAnachetanAko hI rachatA hai.]