jAnAtItyananyatve.api. yathA prA.nshordevadattasya prA.nshurgaurityanyatve sa.nsthAna.n, tathA prA.nshorvR^ikShasya prA.nshuH shAkhAbharo mUrtadravyasya mUrtA guNA ityananyatve.api. yathaikasya devadattasya dash gAv jAnAtItyananyatve.api. yathA prA.nshordevadattasya prA.nshurgaurityanyatve sa.nsthAna.n, tathA prA.nshorvR^ikShasya prA.nshuH shAkhAbharo mUrtadravyasya mUrtA guNA ityananyatve.api. yathaikasya devadattasya dash gAv ityanyatve sa.nkhyA, tathaikasya vR^ikShasya dash shAkhAH ekasya dravyasyAna.ntA guNA ityananyatve.api. yathA goShThe gAv ityanyatve viShayaH, tathA vR^ikShe shAkhAH dravye guNA ityananyatve.api. tato na vyapadeshAdayo dravyaguNAnA.n vastutven bheda.n sAdhaya.ntIti.. 46..
NANa.n dhaNa.n cha kuvvadi dhaNiNa.n jah NANiNa.n cha duvidhehi.n. bhaNNa.nti tah pudhatta.n eyatta.n chAvi tachchaNhU.. 47..
bhaNa.nti tathA pR^ithaktvamekatva.n chApi tattvaj~nAH.. 47..
----------------------------------------------------------------------------- gAye.n, aise anyapaneme.n sa.nkhyA hotI hai, usI prakAr ‘ek vR^ikShakI das shAkhAye.n’, ‘ek dravyake ananta guN’ aise ananyapaneme.n bhI [sa.nkhyA] hotI hai. jis prakAr ‘bA.Dee me.n gAye.n’ aise anyapaneme.n viShay [– AdhAr] hotA hai, usI prakAr ‘vR^ikShame.n shAkhAye.n’, ‘dravyame.n guN’ aise ananyapaneme.n bhI [viShay] hotA hai. isaliye [aisA samajhanA chAhiye ki] vyapadesh Adi, dravya–guNo.nme.n vasturUpase bhed siddha nahI.n karate.. 46..
anvayArthaH– [yathA] jis prakAr [dhana.n] dhan [cha] aur [j~nAna.n] j~nAn [dhanina.n] [puruShako] ‘dhanI’ [cha] aur [j~nAnina.n] ‘j~nAnI’ [karoti] karate hai.n– [dvividhAbhyAm bhaNa.nti] aise do prakArase kahA jAtA hai, [tathA] usI prakAr [tattvaj~nAH] tattvaj~na [pR^ithaktvam] pR^ithaktva [cha api] tathA [ekatvam] ekatvako kahate hai.n. --------------------------------------------------------------------------
te rIt tattvaj~no kahe ekatva tem pR^ithaktvane. 47.
86