Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 54.

< Previous Page   Next Page >


Page 95 of 264
PDF/HTML Page 124 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–pa.nchAstikAyavarNan

[
95

eva.n sado viNAso asado jIvassa hoi uppAdo.
idi jiNavarehi.n bhaNida.n
aNNoNNaviruddhamaviruddha.n.. 54..

eva.n sato vinAsho.asato jIvasya bhavatyutpAdaH.
iti jinavarairbhaNitamanyo.anyaviruddhamaviruddham.. 54..

jIvasya bhAvavashAtsAdisanidhanatve sAdyanidhanatve cha virodhaparihAro.ayam.

eva.n hi pa~nchabhirbhAvaiH svaya.n pariNamamAnasyAsya jIvasya kadAchidaudayikenaiken manuShyatvAdilakShaNen bhAven sato vinAshastathApareNaudayikenaiv devatvAdilakShaNen bhAven asat utpAdo bhavatyeva. etachcha ‘na sato vinAsho nAsat utpAd’ iti pUrvoktasUtreN sah viruddhamapi na viruddham; yato jIvasya dravyArthikanayAdeshen na satpraNAsho nAsadutpAdaH, tasyaiv paryAyArthikanayAdeshen satpraNAsho.asadutpAdashcha. na chaitadanupapannam, nitye jale kallolAnAm–nityatvadarshanAditi.. 54.. -----------------------------------------------------------------------------

gAthA 54

anvayArthaH– [eva.n] is prakAr [jIvasya] jIvako [sataH vinAshaH] satkA vinAsh aur [asataH utpAdaH] asatkA utpAd [bhavati] hotA hai– [iti] aisA [jinavaraiH bhaNitam] jinavaro.nne kahA hai, [anyonyaviruddham] jo ki anyonya viruddha [19 vI.n gAthAke kathanake sAth virodhavAlA] tathApi [aviruddham] aviruddha hai.

TIkAH– yah, jIvako bhAvavashAt [audayik Adi bhAvo.nke kAraN] sAdi–sA.ntapanA aur anAdi–anantapanA honeme.n virodhakA parihAr hai.

is prakAr vAstavame.n pA.Nch bhAvarUpase svaya.n pariNamit honevAle is jIvako kadAchit audayik aise ek manuShyatvAdisvarUp bhAvakI apekShAse satkA vinAsh aur audayik hI aise dUsare devatvAdisvarUp bhAvakI apekShAse asatkA utpAd hotA hI hai. aur yah [kathan] ‘satkA vinAsh nahI.n hai tathA asatkA utpAd nahI.n hai’ aise pUrvokta sUtrake [–19vI.n gAthAke] sAth virodhavAlA hone par bhI [vAstavame.n] virodhavAlA nahI.n hai; kyo.nki jIvako dravyArthikanayake kathanase satkA nAsh nahI.n hai aur asatkA utpAd nahI.n hai tathA usIko paryAyArthikanayake kathanase satkA nAsh hai aur asatkA utpAd hai. aur yah 1anupapanna nahI.n hai, kyo.nki nitya aise jalame.n kallolo.nkA anityapanA dikhAI detA hai. -------------------------------------------------------------------------- yahA.N ‘sAdi’ke badale ‘anAdi’ honA chAhiye aisA lagatA hai; isaliye gujarAtIme.n ‘anAdi’ aisA anuvAd

kiyA hai.

e rIt sat–vyay ne asat–utpAd jIvane hoy Che
–bhAkhyu.n jine, je pUrva–apar viruddha paN aviruddha Che. 54.

1.anupapanna = ayukta; asa.ngat; aghaTit; na ho sake aisA.