kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–pa.nchAstikAyavarNan
so tassa teN kattA havadi tti ya sAsaNe paDhida.n.. 57..
karma vedayamAno jIvo bhAva.n karoti yAdrashakam.
sa tasya ten kartA bhavatIti cha shAsane paThitam.. 57..
jIvasyaudayikAdibhAvAnA.n kartR^itvaprakAroktiriyam.
jIven hi dravyakarma vyavahAranayenAnubhUyate; tachchAnubhUyamAna.n jIvabhAvAnA.n nimittamAtramupavarNyate. tasminnimittamAtrabhUte jIven kartR^ibhUtenAtmanaH karmabhUto bhAvaH kriyate. amunA yo yen prakAreN jIven bhAvaH kriyate, sa jIvastasya bhAvasya ten prakAreN kartA bhavatIti.. 57..
-----------------------------------------------------------------------------
anvayArthaH– [karma vedayamAnaH] karmako vedatA haA [jIvaH] jIv [yAdrash–kam bhAva.n] jaise bhAvako [karoti] karatA hai, [tasya] us bhAvakA [ten] us prakArase [saH] vah [kartA bhavati] kartA hai–[iti cha] aisA [shAsane paThitam] shAsaname.n kahA hai.
TIkAH– yah, jIvake audayikAdi bhAvo.nke kartR^itvaprakArakA kathan hai.
jIv dvArA dravyakarma vyavahAranayase anubhavame.n AtA hai; aur vah anubhavame.n AtA huA jIvabhAvo.nkA nimittamAtra kahalAtA hai. vah [dravyakarma] nimittamAtra honese, jIv dvArA kartArUpase apanA karmarUp [kAryarUp] bhAv kiyA jAtA hai. isaliye jo bhAv jis prakArase jIv dvArA kiyA jAtA hai, us bhAvakA us prakArase vah jIv kartA hai.. 57..
--------------------------------------------------------------------------
te bhAvano te jIv Che kartA–kahyu.n jinashAsane. 57.