Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 73.

< Previous Page   Next Page >


Page 117 of 264
PDF/HTML Page 146 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–pa.nchAstikAyavarNan

[
117

sa khalu jIvo mahAtmA nityachaitanyopayuktatvAdek ev, j~nAnadarshanabhedAdvivikalpaH, karmaphalakAryaj~nAnachetanAbheden lakShyamANatvAtrilakShaNaH dhrauvyotpAdavinAshabheden vA, chatasR^iShu gatiShu cha.nkramaNatvAchchatushcha.nkramaNaH, pa~nchabhiH pAriNAmikaudayikAdibhiragraguNaiH pradhAnatvAtpa~nchAgraguNapradhAnaH, chatasR^iShu dikShUrdhvamadhashcheti bhavA.ntarasa.nkramaNaShaTkenApakrameN yuktatvAtShaTkApakramayuktaH, asit– nAstyAdibhiH saptabha~N.hgaiH sadbhAvo yasyeti saptabha~N.hgasadbhAvaH aShTAnA.n karmaNA.n guNAnA.n vA AshrayatvAdaShTAshrayaH, navapadArtharUpeN vartanAnnavArthaH, pR^ithivyaptejovAyuvanaspatisAdhAraNapratyek–dvitrichatuH pa~nchendriyarUpeShu dashasu sthAneShu gatatvAdrashasthAnag iti.. 71–72..

payaDiTThidiaNubhAgappadesaba.ndhehi.n savvado mukko.
uDDha.n gachChadi sesA vidisAvajja.n gadi.n
ja.nti.. 73..

-----------------------------------------------------------------------------

TIkAH– vah jIv mahAtmA [1] vAstavame.n nityachaitanya–upayogI honese ‘ek ’ hI hai; [2] j~nAn aur darshan aise bhedo.nke kAraN ‘do bhedavAlA’ hai; [3] karmaphalachetanA, kAryachetanA aur j~nAnachetanA aise bhedo.n.n dvArA athavA dhrauvya, utpAd aur vinAsh aise bhedo.n dvArA lakShit honese ‘trilakShaN [tIn lakShaNavAlA]’ hai; [4] chAr gatiyo.nme.n bhramaN karatA hai isaliye ‘chaturvidh bhramaNavAlA’ hai; [5] pAriNAmik audayik ityAdi pA.Nch mukhya guNo.n dvArA pradhAnatA honese ‘pA.Nch mukhya guNo.nse pradhAnatAvAlA’ hai; [6] chAr dishAo.nme.n, Upar aur nIche is prrakAr ShaDvidh bhavAntaragamanarUp apakramase yukta honeke kAraN [arthAt anya bhavame.n jAte hue uparokta Chah dishAo.nme.n gaman hotA hai isaliye] ‘Chah apakram sahit’ hai; [7] asti, nAsti Adi sAt bha.ngo dvArA jisakA sadbhAv hai aisA honese ‘sAt bha.ngapUrvak sadbhAvavAn’ hai; [8] [j~nAnAvaraNIyAdi] ATh karmo.nke athavA [samyaktvAdi] ATh guNo.nke AshrayabhUt honese ‘AThake AshrayarUp’ hai; [9] nav padArtharUpase vartatA hai isaliye ‘nav–artharUp’ hai; [10] pR^ithvI, jal, agni, vAyu, sAdhAraN vanaspati, pratyek vanaspati, dvIndriy, trIndriy chaturindriy aur pa.nchendriyarUp dash sthAnome.n prApta honese ‘dashasthAnagat’ hai.. 71– 72.. --------------------------------------------------------------------------

prakR^iti–sthiti–paradesh– anubhavaba.ndhathI parimuktane
gati hoy U.nche; sheShane vidishA tajI gati hoy Che. 73.