Urdhva gachChati sheShA vidigvarjA.n gati.n yA.nti.. 73..
ath pudgaladravyAstikAyavyAkhyAnam.
idi te chaduvviyappA puggalakAyA muNeyavvA.. 74..
iti te chaturvikalpAH pudgalakAyA j~nAtavyAH.. 74..
-----------------------------------------------------------------------------
anvayArthaH– [prakR^itisthityanubhAgapradeshaba.ndhaiH] prakR^itibandha, sthitibandha, anubhAgabandha aur pradeshabandhase [sarvataH muktaH] sarvataH mukta jIv [Udhva.n gachChati] Urdhvagaman karatA hai; [sheShAH] sheSh jIv [bhavAntarame.n jAte hue] [vidigvarjA gati.n yA.nti] vidishAe.N Cho.D.h.h kar gaman karate hai.n.
TIkAH– baddha jIvako karmanimittak ShaDvidh gaman [arthAt karma jisame.n nimittabhUt hai.n aisA Chah dishAo.n.nme.n gaman] hotA hai; mukta jIvako bhI svAbhAvik aisA ek Urdhvagaman hotA hai. – aisA yahA.N kahA hai.
bhAvArthaH– samasta rAgAdivibhAv rahit aisA jo shuddhAtmAnubhUtilakShaN dhyAn usake bal dvArA chaturvidh bandhase sarvathA mukta huA jIv bhI, svAbhAvik ananta j~nAnAdi guNo.nse yukta vartatA huA, ekasamayavartI avigrahagati dvArA [lokAgraparya.nt] svAbhAvik Urdhvagaman karatA hai. sheSh sa.nsArI jIv maraNAntame.n vidishAe.N Cho.Dkar pUrvokta ShaT–apakramasvarUp [karmanimittak] anushreNIgaman karate hai.n.. 73..
is prakAr jIvadravyAstikAyakA vyAkhyAn samApta huA.
ab pudgaladravyAstikAyakA vyAkhyAn hai. --------------------------------------------------------------------------
te ska.ndh teno desh, s.nkadhapradesh, paramANu kahyA. 74.
118