Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 87.

< Previous Page   Next Page >


Page 137 of 264
PDF/HTML Page 166 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–pa.nchAstikAyavarNan

[
137

adharmasvarUpAkhyAnametat. yathA dharmaH praj~nApitastathAdharmopi praj~nApanIyaH. aya.n tu visheShaH. sa gatikriyAyuktA– nAmudakavatkAraNabhUt; eShaH punaH sthitikriyAyuktAnA.n pR^ithivIvatkAraNabhUtaH. yathA pR^ithivI svaya.n pUrvamev tiShTha.ntI paramasthApaya.ntI cha svayev tiShThatAmashvAdInA mudAsInA–vinAbhUtasahAyakAraNamAtratven sthitimanugR^ihNAti tathA.adharmA.api svaya.n pUrvamev tiShThan paramasthApaya.nshcha svayamev tiShThatA.n jIvapudgalAnAmudAsInAvinAbhUtasahAyakAraNamAtratven sthitimanugR^ihNAtIti..86..

jAdo alogalogo jesi.n sabbhAvado ya gamaNaThidI.
do vi ya mayA vibhattA avibhattA loyamettA ya.. 87..
jAtamalokaloka.n yayoH sadbhAvatashcha gamanasthitI.
dvAvapi cha matau vibhaktAvavibhaktau lokamAtrau cha.. 87..

-----------------------------------------------------------------------------

TIkAH– yah, adharmake svarUpakA kathan hai.

jis prakAr dharmakA praj~nApan kiyA gayA, usI prakAr adharmakA bhI praj~nApan karane yogya hai. parantu yah [nimnoktAnusAr] antar haiH vah [–dharmAstikAy] gatikriyAyuktako pAnIkI bhA.Nti kAraNabhUt hai aur yah [adharmAstikAy] sthitikriyAyuktako pR^ithvIkI bhA.Nti kAraNabhUt hai. jis prakAr pR^ithvI svaya.n pahalese hI sthitirUp [–sthir] vartatI huI tathA parako sthiti [–sthiratA] nahI.n karAtI huI, svayamev sthitirUpase pariNamit hote hue ashvAdikako udAsIn avinAbhAvI sahAyarUp kAraNamAtrake rUpame.n sthitime.n anugrah karatI hai, usI prakAr adharma [adharmAstikAy] bhI svaya.n pahalese hI sthitirUpase vartatA huA aur parako sthiti nahI.n karAtA huA, svayamev sthitirUp pariNamit hote hue jIv–pudgalo.nko udAsIn avinAbhAvI sahAyarUp kAraNamAtrake rUpame.n sthitime.n anugrah karatA hai.. 86..

gAthA 87

anvayArthaH– [gamanasthitI] [jIv–pudgalakI] gati–sthiti [cha] tathA [alokaloka.n] alok aur lokakA vibhAg, [yayoH sadbhAvataH] un do dravyo.nke sadbhAvase [jAtam] hotA hai. [cha] aur [dvau api] ve dono.n [vibhaktau] vibhakta, [avibhaktau] avibhakta [cha] aur [lokamAtrau] lokapramAN [matau] kahe gaye hai.n. --------------------------------------------------------------------------

dharmAdharam hovAthI lok–alok ne sthitigati bane;
te ubhay bhinna–abhinna Che ne sakaLalokapramAN Che. 87.