Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 138 of 264
PDF/HTML Page 167 of 293

 

] pa.nchAstikAyasa.ngrah
[bhagavAnashrIkundakunda

dharmAdharmasadbhAve hetUpanyAso.ayam

dharmAdharmau vidyete. lokAlokavibhAgAnyathAnupapatteH. jIvAdisarvapadArthAnAmekatra vR^ittirUpo lokaH. shuddhaikAkAshavR^ittirUpo.alokaH. tatra jIvapudgalau svarasat ev gatitatpUrva–sthitipariNAmApannau. tayoryadi gatipariNAma.n tatpUrvasthitipariNAma.n vA svayamanubhavatorbahira~N.hgahetU dharmAdharmo na bhavetAm, tadA tayornirargalagatisthitipariNAmatvAdaloke.api vR^ittiH ken vAryeta. tato na lokAlokavibhAgaH sidhyeta. dharmAdharmayostu jIvapudgalayorgatitatpUrvasthityorbahira~N.hgahetutven sadbhAve.abhyupagamyamAne lokAlokavibhAgo jAyat iti. ki~ncha dharmAdharmo dvAvapi paraspara.n pR^ithagbhUtAstitvanirvR^ittatvAdvibhaktau. ekakShetrAvagADhatvAdabhiktau. niShkriyatven sakalalokavartino– rjIvapudgalayorgatisthityupagrahakaraNAllokamAtrAviti.. 87.. -----------------------------------------------------------------------------

TIkAH– yah, dharma aur adharmake sadbhAvakI siddhi liye hetu darshAyA gayA hai.

dharma aur adharma vidyamAn hai, kyo.nki lok aur alokakA vibhAg anyathA nahI.n ban sakatA. jIvAdi sarva padArtho.nke ekatra–astitvarUp lok hai; shuddha ek AkAshake astitvarUp alok hai. vahA.N, jIv aur pudgal svarasase hI [svabhAvase hI] gatipariNAmako tathA gatipUrvak sthitipariNAmako prApta hote hai.n. yadi gatipariNAm athavA gatipUrvak sthitipariNAmakA svaya.n anubhav karanevAle un jIv–pudgalako bahira.ng hetu dharma aur adharma na ho, to jIv–pudgalake nirargal gatipariNAm aur sthitipariNAm honese alokame.n bhI unakA [jIv –pudgalakA] honA kisase nivArA jA sakatA hai? [kisIse nahI.n nivArA jA sakatA.] isaliye lok aur alokakA vibhAg siddha nahI.n hotA. parantu yadi jIv–pudgalakI gatike aur gatipUrvak sthitike bahira.ng hetuo.n.nke rUpame.n dharma aur adharmakA sadbhAv svIkAr kiyA jAye to lok aur alokakA vibhAg [siddha] hotA hai . [isaliye dharma aur adharma vidyamAn hai.] aur [unake sambandhame.n visheSh vivaraN yah hai ki], dharma aur adharma dono.n paraspar pR^ithagbhUt astitvase niShpanna honese vibhakta [bhinna] hai.n; ekakShetrAvagAhI honese avibhakta [abhinna] hai.n; samasta lokame.n vidyamAn jIv –pudgalo.nko gatisthitime.n niShkriyarUpase anugrah karate hai.n isaliye [–nimittarUp hote hai.n isaliye] lokapramAN hai.n.. 87.. -------------------------------------------------------------------------- nirargal=nira.nkush; amaryAdita.

138