kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–pa.nchAstikAyavarNan
ath chUlikA.
mutta.n puggaladavva.n jIvo khalu chedaNo tesu.. 97..
mUrta.n pudgaladravya.n jIvaH khalu chetanasteShu.. 97..
atra dravyANA.n mUrtAmUrtatva.n chetanAchetanatva.n choktam.
sparsharasaga.ndhavarNasadbhAvasvabhAva.n mUrta.n, sparsharasaga.ndhavarNAbhAvasvabhAvamamUrtam. chaitanyasadbhAv–svabhAva.n chetana.n, chaitanyAbhAvasvabhAvamachetanam. tatrAmUrtamAkAsha.n, amUrtaH kAlaH, amUrtaH svarUpeN jIvaH pararUpAveshAnmUrto.api amUrto dharmaH amUrtA.adharmaH, mUrtaH pudgal evaik iti. achetanamAkAsha.n, -----------------------------------------------------------------------------
anvayArthaH– [AkAshakAlajIvAH] AkAsh, kAl jIv, [dharmAdharmau cha] dharma aur adharma [mUrtiparihInAH] amUrta hai, [pudgaladravya.n mUrta.n] pudgaladravya mUrta hai. [teShu] uname.n [jIvaH] jIv [khalu] vAstavame.n [chetanaH] chetan hai.
TIkAH– yahA.N dravyo.nkA mUrtomUrtapanA [–mUrtapanA athavA amUrtapanA] aur chetanAchetanapanA [– chetanapanA athavA achetanapanA] kahA gayA hai.
sparsha–ras–ga.ndh–varNakA sadbhAv jisakA svabhAv hai vah mUrta hai; sparsha–ras–ga.ndh–varNakA abhAv jisakA svabhAv hai vah amUrta hai. chaitanyakA sadbhAv jisakA svabhAv hai vah chetan hai; chaitanyakA abhAv jisakA svabhAv hai vah achetan hai. vahA.N AkAsh amUrta hai, kAl amUrta hai, jIv svarUpase amUrta hai, -------------------------------------------------------------------------- 1. chUlikA=shAstrame.n jisakA kathan na huA ho usakA vyAkhyAn karanA athavA jisakA kathan ho chukA ho usakA
Che mUrta pudgaladravyaH temA.n jIv Che chetan khare. 97.