Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 98.

< Previous Page   Next Page >


Page 150 of 264
PDF/HTML Page 179 of 293

 

] pa.nchAstikAyasa.ngrah
[bhagavAnashrIkundakunda

150

achetanaH kAlaH achetano dharmaH achetano.adharmaH achetanaH pudgalaH, chetano jIv evaik iti.. 97..

jIvA puggalakAyA sah sakkiriyA hava.nti Na ya sesA.
puggalakaraNA jIvA kha.ndhA khalu kAlakaraNA du.. 98..
jIvAH pudgalakAyAH sah sakriyA bhavanti na cha sheShAH.
pudgalakaraNA jIvAH ska.ndhA khalu kAlakaraNAstu.. 98..

atra sakriyaniShkriyatvamuktam. pradeshA.ntaraprAptihetuH parispa.ndanarUpaparyAyaH kriyA. tatra sakriyA bahira~N.hgasAdhanen sahabhUtAH jIvAH, sakriyA bahira~N.hgasAdhanen sahabhUtAH pudgalAH. niShkriyamAkAsha.n, niShkriyo dharmaH, niShkriyo.adharmaH, niShkriyaH kAlaH. jIvAnA.n sakriyatvasya bahira~N.hga– sAdhana.n karmanokarmopachayarUpAH pudgalA iti te pudgalakaraNAH. -----------------------------------------------------------------------------

pararUpame.n 1pravesh dvArA [–mUrtadravyake sa.nyogakI apekShAse] mUrta bhI hai, dharma amUrta hai, adharma amUrta haie; pudgal hI ek mUrta hai. AkAsh achetan hai, kAl achetan hai, dharma achetan hai, adharma achetan hai, pudgal achetan hai; jIv hI ek chetan hai.. 97..

gAthA 98

anvayArthaH– [sah jIvAH pudgalakAyAH] bAhya karaN sahit sthit jIv aur pudgal [sakriyAH bhavanti] sakriy hai, [na cha sheShAH] sheSh dravya sakriy nahI.n hai.n [niShkriy hai.n]; [jIvAH] jIv [pudgalakaraNAH] pudgalakaraNavAle [–jinhe.n sakriyapaneme.n pudgal bahira.ng sAdhan ho aise] hai.n[ska.ndhAH khalu kAlakaraNAH tu] aur skandha arthAt pudgal to kAlakaraNavAle [–jinhe.n sakriyapaneme.n kAl bahira.ng sAdhan ho aise] hai.n.

TIkAH– yahA.N [dravyo.n.nkA] sakriy–niShkriyapanA kahA gayA hai.

pradeshAntaraprAptikA hetu [–anya pradeshakI prAptikA kAraN] aisI jo parispa.ndarUp paryAy, vah kriyA hai. vahA.N, bahira.ng sAdhanake sAth rahanevAle jIv sakriy hai.n; bahira.ng sAdhanake sAth rahanevAle pudgal sakriy hai.n. AkAsh niShkriy hai; dharma niShkriy hai; adharma niShkriy hai ; kAl niShkriy hai. -------------------------------------------------------------------------- 1. jIv nishchayase amUrta–akhaNDa–ekapratibhAsamay honese amUrta hai, rAgAdirahit sahajAnanda jisakA ek svabhAv

hai aise AtmatattvakI bhAvanArahit jIv dvArA upArjit jo mUrta karma usake sa.nsarga dvArA vyavahArase mUrta bhI hai.

jIv–pudgalo sahabhUt Che sakriy, niShkriy sheSh Che;
Che kAl pudgalane karaN, pudgal karaN Che jIvane. 98.