Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 189 of 264
PDF/HTML Page 218 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapa.nchavarNan

[
189

ih hi sa.nsAriNo jIvAdanAdiba.ndhanopAdhivashen snigdhaH pariNAmo bhavati. pariNAmAtpunaH pudgalapariNAmAtmaka.n karma. karmaNo nArakAdigatiShu gatiH. gatyadhigamanA–ddehaH. dehAdindriyANi. indriyebhyo viShayagrahaNam. viShayagrahaNAdrAgadveShau. rAgadveShAbhyA.n punaH snigdhaH pariNAmaH. pariNAmAtpunaH pudgalapariNAmAtmaka.n karma. karmaNaH punarnArakAdigatiShu gatiH. gatyadhigamanAtpunardehaH. dehAtpunarindriyANi. indriyebhyaH punarviShayagrahaNam. viShayagrahaNAtpunA rAgadveShau. rAgadveShAbhyA.n punarapi snigdhaH pariNAmaH. evamidamanyonyakAryakAraNabhUtajIvapudgal–pariNAmAtmaka.n karmajAla.n sa.nsArachakre jIvasyAnAdyanidhana.n anAdisanidhana.n vA chakravatparivartate. tadatra pudgalapariNAmanimitto jIvapariNAmo jIvapariNAmanimittaH pudgalapariNAmashcha vakShyamAN–padArthabIjatven sa.npradhAraNIy iti.. 128–130.. -----------------------------------------------------------------------------

gAthA 128–130

anvayArthaH– [yaH] jo [khalu] vAstavame.n [sa.nsArasthaH jIvaH] sa.nsArasthit jIv hai [tataH tu pariNAmaH bhavati] usase pariNAm hotA hai [arthAt use snigdha pariNAm hotA hai], [pariNAmAt karma] pariNAmase karma aur [karmaNaH] karmase [gatiShu gatiH bhavati] gatiyo.nme.n gaman hotA hai.

[gatim adhigatasya dehaH] gatiprAptako deh hotI hai, [dehAt indriyANi jAya.nte] dehathI indriyA.N hotI hai, [taiH tu viShayagrahaNa.n] indriyo.nse viShayagrahaN aur [tataH rAgaH vA dveShaH vA] viShayagrahaNase rAg athavA dveSh hotA hai.

[eva.n bhAvaH] aise bhAv, [sa.nsArachakravAle] sa.nsArachakrame.n [jIvasya] jIvako [anAdinidhanaH sanidhanaH vA] anAdi–ananta athavA anAdi–sAnta [jAyate] hote rahate hai.n–[iti jinavaraiH bhaNitaH] aisA jinavaro.nne kahA hai.

TIkAH– is lokame.n sa.nsArI jIvase anAdi bandhanarUp upAdhike vash snigdha pariNAm hotA hai, pariNAmase pudgalapariNAmAtmak karma, karmase narakAdi gatiyo.nme.n gaman, gatikI prAptise deh, dehase indriyA.N, indriyo.nse viShayagrahaN, viShayagrahaNase rAgadveSh, rAgadveShase phir snigdha pariNAm, pariNAmase phir pudgalapariNAmAtmak karma, karmase phir narakAdi gatiyo.nme.n gaman, gatikI prAptise phir deh, dehase phir indriyA.N, indriyo.nse phir viShayagrahaN, viShayagrahaNase phir rAgadveSh, rAgadveShase phir punaH snigdha pariNAma. is prakAr yah anyonya 1kAryakAraNabhUt jIvapariNAmAtmak aur pudgalapariNAmAtmak karmajAl sa.nsArachakrame.n jIvako anAdi–anantarUpase athavA anAdi–sAntarUpase chakrakI bhA.Nti punaH– punaH hote rahate hai.n. --------------------------------------------------------------------------

paraspar kAryakAraNabhUt arthAt naimittik–nimittabhUt hai.n. ve karma kisI jIvako anAdi–ananta aur kisI
jIvako anAdi–sAnta hote hai.n.]

1. kArya arthAt naimittik, aur kAraN arthAt nimitta. [jIvapariNAmAtmak karma aur pudgalapariNAmAtmak karma