Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration). Nirjara padarth ka vyakhyan Gatha: 144.

< Previous Page   Next Page >


Page 207 of 264
PDF/HTML Page 236 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapa.nchavarNan

[
207

ath nirjarApadArthavyAkhyAnam.

sa.nvarajogehi.n judo tavehi.n jo chiTThade bahuvihehi.n.
kammANa.n NijjaraNa.n bahugANa.n
kuNadi so Niyada.n.. 144..

sa.nvarayogAbhyA.n yuktastapobhiryashcheShTate bahuvidhaiH.
karmaNA.n nirjaraNa.n bahukAnA.n karoti sa niyatam.. 144..

nirjarAsvarUpAkhyAnametat.

shubhAshubhapariNAmanirodhaH sa.nvaraH, shuddhopayogo yogaH. tAbhyA.n yuktastapobhiranashanAvamaudarya– vR^ittiparisa.nkhyAnarasaparityAgaviviktashayyAsanakAyakleshAdibhedAdbahira~N.hgaiH prAyashchittavinayavaiyAvR^ittya– svAdhyAyavyutsargadhyAnabhedAdantara~N.hgaishcha bahuvidhairyashcheShTate sa khalu -----------------------------------------------------------------------------

ab nirjarApadArthakA vyAkhyAn hai.

gAthA 144

anvayArthaH– [sa.nvarayogAbhyAm yuktaH] sa.nvar aur yogase [shuddhopayogase] yukta aisA [yaH] jo jIv [bahuvidhaiH tapobhiH cheShTate] bahuvidh tapo.n sahit pravartatA hai, [saH] vah [niyatam] niyamase [bahukAnAm karmaNAm] anek karmo.nkI [nirjaraNa.n karoti] nirjarA karatA hai.

TIkAH– yah, nirjarAke svarUpakA kathan hai.

sa.nvar arthAt shubhAshubh pariNAmakA nirodh, aur yog arthAt shuddhopayog; unase [–sa.nvar aur yogase] yukta aisA jo [puruSh], anashan, avamaudarya, vR^ittiparisa.nkhyAn, rasaparityAg, viviktashayyAsan tathA kAyakleshAdi bhedo.nvAle bahira.ng tapo.n sahit aur prAyashchitta, vinay, vaiyAvR^ittya, svAdhyAy, vyutsarga aur dhyAn aise bhedo.nvAle a.ntara.ng tapo.n sahit–is prakAr bahuvidh 1tapo.n sahit -------------------------------------------------------------------------

1. jis jIvako sahajashuddhasvarUpake pratapanarUp nishchay–tap ho us jIvake, haTh rahit vartate hue anashanAdisambandhI bhAvo.nko tap kahA jAtA hai.
usame.n vartatA huA shuddhirUp a.nsh vah nishchay–tap hai aur
shubhapanerUp a.nshako vyavahAr–tap kahA jAtA hai. [mithyAdraShTiko nishchay–
tap nahI.n hai isaliye usake anashanAdisambandhI shubh bhAvo.nko vyavahAr–tap bhI nahI.n kahA jAtA ; kyo.nki jahA.N
yathArtha tapakA sadbhAv hI nahI.n hai, vahA.N un shubh bhAvo.nme.n Arop kisakA kiyA jAve?]

je yog–sa.nvarayukta jIv bahuvidh tapo sah pariName,
tene niyamathI nirjarA bahu karma kerI thAy Che. 144.