Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >

Tiny url for this page: http://samyakdarshan.org/GcwFhVk
Page 216 of 264
PDF/HTML Page 245 of 293


This shastra has been re-typed and there may be sporadic typing errors. If you have doubts, please consult the published printed book.

Hide bookmarks
background image
216
] pa.nchAstikAyasa.ngrah
[bhagavAnashrIkundakunda
mithyAtvAdidravyaparyAyANAmapi bahira~N.hgakAraNadyotanametat.
tantrAntare kilAShTavikalpakarmakAraNatven bandhaheturdravyaheturUpashchaturvikalpaH proktaH mithyA–
tvAsa.nyamakaShAyayogA iti. teShAmapi jIvabhAvabhUtA rAgAdayo bandhahetutvasya hetavaH, yato
rAgAdibhAvAnAmabhAve dravyamithyAtvAsa.nyamakaShAyayogasadbhAve.api jIvA na badhyante. tato rAgA–
dInAmantara~N.hgatvAnnishchayen bandhahetutvamavaseyamiti.. 149..
–iti bandhapadArthavyAkhyAna.n samAptam.
-----------------------------------------------------------------------------
TIkAH– yah, mithyAtvAdi dravyaparyAyo.nko [–dravyamithyAtvAdi pudgalaparyAyo.nko] bhI [ba.ndhake]
bahira.ng–kAraNapanekA prakAshan hai.
1
gra.nthAntarame.n [anya shAstrame.n] mithyAtva, asa.nyam, kaShAy aur yog in chAr prakArake
dravyahetuo.nko [dravyapratyayo.nko] ATh prakArake karmo.nke kAraNarUpase bandhahetu kahe hai.n. unhe.n bhI
bandhahetupaneke hetu jIvabhAvabhUt rAgAdik hai.n; kyo.nki
2rAgAdibhAvo.nkA abhAv hone par dravyamithyAtva,
dravya–asa.nyam, dravyakaShAy aur dravyayogake sadbhAvame.n bhI jIv ba.ndhate nahI.n hai.n. isaliye rAgAdibhAvo.nko
a.ntara.ng bandhahetupanA honeke kAraN
3nishchayase bandhahetupanA hai aisA nirNay karanA.. 149..
is prakAr ba.ndhapadArthakA vyAkhyAn samApta huA.
-------------------------------------------------------------------------
1. prakAshan=prasiddha karanA; samajhanA; darshAnA.

2. jIvagat rAgAdirUp bhAvapratyayo.nkA abhAv hone par dravyapratyayo.nke vidyamAnapaneme.n bhI jIv ba.ndhate nahI.n hai.n. yadi
jIvagat rAgAdibhAvo.nke abhAvame.n bhI dravyapratyayo.nke udayamAtrase bandha ho to sarvadA bandha hI rahe [–mokShakA
avakAsh hI na rahe], kyo.nki sa.nsArIyo.nko sadaiv karmodayakA vidyamAnapanA hotA hai.

3. udayagat dravyamithyAtvAdi pratyayo.nkI bhA.Nti rAgAdibhAv navIn karmabandhame.n mAtra bahira.ng nimitta nahI.n hai kintu ve
to navIn karmabandhame.n ‘a.ntara.ng nimitta’ hai.n isaliye unhe.n ‘nishchayase bandhahetu’ kahe hai.n.