Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >

Tiny url for this page: http://samyakdarshan.org/GcwFmIC
Page 225 of 264
PDF/HTML Page 254 of 293


This shastra has been re-typed and there may be sporadic typing errors. If you have doubts, please consult the published printed book.

Hide bookmarks
background image
kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapa.nchavarNan
[
225
svasamayaparasamayopAdAnavyudAsapurassarakarmakShayadvAreN jIvasvabhAvaniyatacharitasya mokSha–
mArgatvadyotanametat.

sa.nsAriNo hi jIvasya j~nAnadarshanAvasthitatvAt svabhAvaniyatasyApyanAdimohanIyo–
dayAnuvR^ittiparatvenoparaktopayogasya sataH samupAttabhAvavaishvarupyatvAdaniyataguNaparyAyatva.n parasamayaH
paracharitamiti yAvat. tasyaivAnAdimohanIyodayAnuvR^ittiparatvamapAsyAtyantashuddhopayogasya sataH
samupAttabhAvaikyarupyatvAnniyataguNaparyAyatva.n svasamayaH svacharitamiti yAvat ath khalu yadi
katha~nchanodbhinnasamyagj~nAnajyotirjIvaH parasamaya.n vyudasya svasamayamupAdatte tadA karmabandhAdavashya.n bhrashyati.
yato hi jIvasvabhAvaniyata.n charita.n mokShamArga iti.. 155..
-----------------------------------------------------------------------------
TIkAH– svasamayake grahaN aur parasamayake tyAgapUrvak karmakShay hotA hai– aise pratipAdan dvArA
yahA.N [is gAthAme.n] ‘jIvasvabhAvame.n niyat chAritra vah mokShamArga hai’ aisA darshAyA hai.
sa.nsArI jIv, [dravya–apekShAse] j~nAnadarshaname.n avasthit honeke kAraN svabhAvame.n niyat
[–nishchalarUpase sthit] hone par bhI jab anAdi mohanIyake udayakA anusaraN karake pariNati karane
ke kAraN uparakta upayogavAlA [–ashuddha upayogavAlA] hotA hai tab [svaya.n] bhAvo.nkA vishvarUpapanA
[–anekarUpapanA] grahaN kiyA honakee kAraN usee jo aniyataguNaparyAyapanA hotA hai vah parasamay
arthAt parachAritra hai; vahI [jIv] jab anAdi mohanIyake udayakA anusaraN karane vAlI pariNati
karanA Cho.Dkar atyanta shuddha upayogavAlA hotA hai tab [svaya.n] bhAvakA ekarUpapanA grahaN kiyA
honeke kAraN use jo niyataguNaparyAyapanA hotA hai vah svasamay arthAt svachAritra hai.
1
2
3
ab, vAstavame.n yadi kisI bhI prakAr samyagj~nAnajyoti pragaT karake jIv parasamayako Cho.Dkar
svasamayako grahaN karatA hai to karmabandhase avashya ChUTatA hai; isaliye vAstavame.n [aisA nishchit hotA
hai ki] jIvasvabhAvame.n niyat chAritra vah mokShamArga hai.. 155..
-------------------------------------------------------------------------
1. uparakta=uparAgayukta [kisI padArthame.n honevAlA. anya upAdhike anurUp vikAr [arthAt anya upAdhi jisame.n
nimittabhUt hotI hai aisI aupAdhik vikR^iti–malinatA–ashuddhi] vah uparAg hai.]

2. aniyat=anishchit; anekarUp; vividh prakArake.

3. niyat=nishchit; ekarUp; amuk ek hI prakArake.