Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 225 of 264
PDF/HTML Page 254 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapa.nchavarNan

[
225

svasamayaparasamayopAdAnavyudAsapurassarakarmakShayadvAreN jIvasvabhAvaniyatacharitasya mokSha– mArgatvadyotanametat.

sa.nsAriNo hi jIvasya j~nAnadarshanAvasthitatvAt svabhAvaniyatasyApyanAdimohanIyo– dayAnuvR^ittiparatvenoparaktopayogasya sataH samupAttabhAvavaishvarupyatvAdaniyataguNaparyAyatva.n parasamayaH paracharitamiti yAvat. tasyaivAnAdimohanIyodayAnuvR^ittiparatvamapAsyAtyantashuddhopayogasya sataH samupAttabhAvaikyarupyatvAnniyataguNaparyAyatva.n svasamayaH svacharitamiti yAvat ath khalu yadi katha~nchanodbhinnasamyagj~nAnajyotirjIvaH parasamaya.n vyudasya svasamayamupAdatte tadA karmabandhAdavashya.n bhrashyati. yato hi jIvasvabhAvaniyata.n charita.n mokShamArga iti.. 155.. -----------------------------------------------------------------------------

TIkAH– svasamayake grahaN aur parasamayake tyAgapUrvak karmakShay hotA hai– aise pratipAdan dvArA yahA.N [is gAthAme.n] ‘jIvasvabhAvame.n niyat chAritra vah mokShamArga hai’ aisA darshAyA hai.

sa.nsArI jIv, [dravya–apekShAse] j~nAnadarshaname.n avasthit honeke kAraN svabhAvame.n niyat [–nishchalarUpase sthit] hone par bhI jab anAdi mohanIyake udayakA anusaraN karake pariNati karane ke kAraN uparakta upayogavAlA [–ashuddha upayogavAlA] hotA hai tab [svaya.n] bhAvo.nkA vishvarUpapanA [–anekarUpapanA] grahaN kiyA honakee kAraN usee jo aniyataguNaparyAyapanA hotA hai vah parasamay arthAt parachAritra hai; vahI [jIv] jab anAdi mohanIyake udayakA anusaraN karane vAlI pariNati karanA Cho.Dkar atyanta shuddha upayogavAlA hotA hai tab [svaya.n] bhAvakA ekarUpapanA grahaN kiyA honeke kAraN use jo niyataguNaparyAyapanA hotA hai vah svasamay arthAt svachAritra hai.

1
2
3

ab, vAstavame.n yadi kisI bhI prakAr samyagj~nAnajyoti pragaT karake jIv parasamayako Cho.Dkar svasamayako grahaN karatA hai to karmabandhase avashya ChUTatA hai; isaliye vAstavame.n [aisA nishchit hotA hai ki] jIvasvabhAvame.n niyat chAritra vah mokShamArga hai.. 155.. ------------------------------------------------------------------------- 1. uparakta=uparAgayukta [kisI padArthame.n honevAlA. anya upAdhike anurUp vikAr [arthAt anya upAdhi jisame.n

nimittabhUt hotI hai aisI aupAdhik vikR^iti–malinatA–ashuddhi] vah uparAg hai.]

2. aniyat=anishchit; anekarUp; vividh prakArake. 3. niyat=nishchit; ekarUp; amuk ek hI prakArake.